است ، و اگر اينطور نباشد ، در صورتى كه كسانى كه به تصرف ديگران راضى نبوده‌اند ، بگويند ، به آن معامله راضى هستيم ، معامله صحيح و اگر نه باطل مىباشد و در هر صورت هر كدام از آنان كه براى شركت كارى كرده است ، اگر به قصد مجانى كار نكرده ، مىتواند مزد زحمتهاى خود را به اندازه معمول از شركاى ديگر بگيرد بلى كارى كه انجام داده اگر معامله فضولى باشد مزد ندارد اگر چه صاحب مال معامله را امضا نمايد .
احكام صلح مسأله 2168 - صلح آنست كه انسان با ديگرى سازش كند كه مقدارى از مال يا منفعت مال خود را ملك او كند ، يا از طلب يا حق خود بگذرد كه او هم در عوض مقدارى از مال يا منفعت مال خود را به او واگذار نمايد ، يا از طلب ، يا حقى كه دارد بگذرد ، بلكه اگر بدون آن كه عوض بگيرد مقدارى از مال ، يا منفعت مال خود را به كسى واگذار كند ، يا از طلب يا حق خود بگذرد ، باز هم صلح صحيح است .
مسأله 2169 - دو نفرى كه چيزى را به يكديگر صلح مىكنند ، بايد بالغ و عاقل باشند و كسى آنها را مجبور نكرده باشد و قصد صلح داشته باشند و سفيه و ممنوع از تصرف در مال به حكم حاكم شرع بواسطه افلاس نباشند .
مسأله 2170 - لازم نيست صيغه صلح به عربى خوانده شود ، بلكه با هر لفظى كه بفهماند با هم صلح و سازش كرده‌اند صحيح است .
مسأله 2171 - اگر كسى كه گوسفندهاى خود را به چوپان بدهد كه مثلا يك سال نگهدارى كند و از شير آن استفاده نمايد و مقدارى روغن بدهد ، چنانچه شير گوسفند را در مقابل زحمتهاى چوپان و آن روغن صلح كند و قرار نگذارند كه روغن حاصل از خود آن شير باشد صحيح است . و نيز اگر گوسفند را يك سال به چوپان اجاره دهد كه از شير آن استفاده كند و در عوض ، مقدارى روغن بدهد صحيح است .
مسأله 2172 - اگر كسى بخواهد طلب يا حق خود را به ديگرى صلح كند

369