چنانچه مالى كه خمس و زكات آن واجب شده ، از بين نرفته باشد ، بايد خمس يا زكات را بدهند و بقيه مال او را به چيزهاى ديگرى كه بر او واجب است قسمت كنند و اگر مالى كه خمس و زكات آن واجب شده ، از بين رفته باشد مال او را به خمس و زكات و قرض و نذر و مانند اينها قسمت نمايند مثلا اگر چهل تومان خمس بر او واجب است و بيست تومان به كسى بدهكار است و همه مال او سى تومان است ، بايد بيست تومان بابت خمس و ده تومان به دين او بدهند .
مسأله 1998 - كسى كه مشغول تحصيل علم است و اگر تحصيل نكند مىتواند براى معاش خود كسب كند ، چنانچه تحصيل آن علم ، واجب يا مستحب باشد ، مىشود به او زكات داد . بلكه با اشتغال به تحصيل علم مباح نيز دادن زكات به او اشكال ندارد ولى احتياط براى اهل علم نگرفتن زكات است مگر در صورتى كه از تحصيل مخارج عاجز باشند و لكن جايز است اشتغال به تحصيل علم هر چند باعث عجز از تحصيل نفقه بشود .
زكات فطره مسأله 1999 - كسى كه موقع مغرب شب عيد فطر بالغ و عاقل و هشيار است و فقير و بنده كس ديگر نيست ، بايد براى خودش و كسانى كه نان خور او هستند ، هر نفرى يك صاع كه تقريبا سه كيلو است گندم يا جو يا خرما يا كشمش يا برنج يا ذرت و مانند اينها به مستحق بدهد و اگر پول يكى از اينها را هم بدهد كافى است .
مسأله 2000 - كسى كه مخارج سال خود و عيالاتش را ندارد و كسبى هم ندارد كه بتواند مخارج سال خود و عيالاتش را بگذراند فقير است و دادن زكات فطره بر او واجب نيست .
مسأله 2001 - انسان بايد فطره كسانى را كه موقع مغرب شب عيد فطر ، نان خور او حساب مىشوند بدهد ، كوچك باشند يا بزرگ ، مسلمان باشند يا كافر ، دادن خرج آنان بر او واجب باشد يا نه . در شهر خود او باشند يا در شهر ديگر .

338