از آن هم مال او هست يا نه ، بايد چيزى را كه يقين دارد مال او است به او بدهد و احتياط مستحب آنست مقدار بيشترى را كه احتمال مىدهد مال او است به او بدهد .
مسأله 1825 - اگر خمس مال حلال مخلوط به حرام را بدهد و بعد بفهمد كه مقدار حرام بيشتر از خمس بوده بنابر احتياط واجب بايد مقدارى كه مىداند از خمس بيشتر بوده ، از طرف صاحب آن صدقه بدهد .
مسأله 1826 - اگر خمس مال حلال مخلوط به حرام را بدهد و بعد از آن صاحبش معلوم شود چيزى بر او نيست ولى اگر مالى را كه صاحبش را نمىشناسد به نيت او صدقه بدهد و بعد از آن صاحبش پيدا شد ، واجب است به مقدار مالش به او بدهد .
مسأله 1827 - اگر مال حلالى با حرام مخلوط شود و مقدار حرام معلوم باشد و انسان بداند كه صاحب آن از چند نفر معين بيرون نيست ولى نتواند بفهمد كيست اگر ممكن است همه را راضى كند و اگر ممكن نشد بايد آن مال را بطور مساوى بين آن چند نفر قسمت كند .
5 - جواهرى كه بواسطه غواصى بدست مىآيد مسأله 1828 - اگر بواسطه غواصى - يعنى : فرو رفتن در دريا - لؤلؤ و مرجان يا جواهر ديگرى بيرون آورند ، روئيدنى باشد ، يا معدنى ، چنانچه بعد از كم كردن مخارجى كه براى بيرون آوردن آن مصرف كرده‌اند ، قيمت آن به 18 نخود طلا برسد بايد خمس آن را بدهند ، چه در يك دفعه آن را از دريا بيرون آورده باشند يا بنابر احتياط لازم در چند دفعه ، آنچه بيرون آمده از يك جنس باشد ، يا از چند جنس ، يك نفر آن را بيرون آورده باشد ، يا چند نفر .
مسأله 1829 - اگر بدون فرو رفتن در دريا بوسيله اسبابى جواهر بيرون آورد و بعد از كم كردن مخارجى كه براى آن مصرف كرده قيمت آن به 18 نخود طلا برسد بنابر احتياط خمس آن واجب است ولى اگر از روى آب دريا يا از كنار دريا جواهر

309