( مسأله 1877 ) : اگر بعد از آن كه زكات گندم و جو و خرما و انگور واجب شده ، زراعت و درخت را بفروشد ، فروشنده بايد زكات آنها را بدهد ، و چنانچه داد بر خريدار چيزى واجب نيست .
( مسأله 1878 ) : اگر انسان گندم يا جو يا خرما يا انگور را بخرد ، و بداند كه فروشنده زكات آن را داده ، يا شك كند كه داده يا نه ، چيزى بر او واجب نيست ، و اگر بداند كه زكات آن را نداده ، بايد خود زكاه آن را بدهد ، ولى چنانچه فروشنده او را گول زده باشد ، مىتواند پس از دادن زكات به او مراجعه نمايد ، و مقدار زكات را از او مطالبه كند .
( مسأله 1879 ) : اگر وزن گندم و جو و خرما و كشمش موقعى كه تر است به مقدار نصاب برسد و در وقت خشك شدن كمتر از اين مقدار شود ، زكات آن واجب نيست .
( مسأله 1880 ) : اگر گندم و جو و خرما را پيش از وقت خشك شدن مصرف كند ، چنانچه خشك آنها به اندازه نصاب باشد ، بايد زكات آنها را بدهد .
( مسأله 1881 ) : خرما بر سه قسم است ( 1 ) آنست كه خشكش مىكنند و حكم زكات آن گفته شد ( 2 ) آنست كه در حال رطب بودنش مىخورند ( 3 ) آنست كه نارس ( خلال ) آن را مىخورند . در قسم دوم چنانچه مقدارى باشد كه خشك آن به مقدار نصاب برسد ، احتياط مستحب آنست كه زكات آن را بدهند ، اما قسم سوم ظاهر اين است كه زكات بر آن واجب نباشد .
( مسأله 1882 ) : گندم و جو و خرما و كشمشى كه زكات آنها را داده ، اگر چند سال هم نزد او بماند زكات ندارد .
( مسأله 1883 ) : اگر گندم و جو و خرما و انگور از آب باران يا نهر مشروب شود ، يا مثل زراعتهاى مصر از رطوبت زمين استفاده كند ، زكات آن ده يك است ، و اگر با دلو و مانند آن آبيارى شود ، زكات آن بيست يك است .

384