دليل نمىشود مال شب سابق بوده ، .
( مسأله 1743 ) : اگر ماه رمضان براى كسى ثابت نشود و روزه نگيرد ، چنانچه بعد ثابت شود كه شب پيش اول ماه بوده ، بايد روزه آن روز را قضا نمايد .
( مسأله 1744 ) : اگر در شهرى اول ماه ثابت شود ، در شهرهاى ديگر كه در افق با او متحد مىباشند ، اول ماه نيز ثابت مىشود ، و مقصود از اتحاد افق در اينجا آنست كه اگر در شهر اول ماه ديده شود و در شهر دوم نيز اگر مانعى مانند ابر نباشد - ديده مىشود .
( مسأله 1745 ) : اول ماه به تلگراف ثابت نمىشود ، مگر انسان بداند كه تلگراف از روى شهادت دو مرد عادل يا از راه ديگرى بوده كه شرعا معتبر است .
( مسأله 1746 ) : روزى را كه انسان نمىداند آخر رمضان است يا اول شوال ، بايد روزه بگيرد ، ولى اگر در اثناء روز بفهمد كه اول شوال است بايد افطار كند .
( مسأله 1747 ) : اگر زندانى نتواند به ماه رمضان يقين كند ، بايد به گمان عمل نمايد ، ولى اگر بتواند گمان قويتر پيدا كند نمىتواند به گمان ضعيف‌تر عمل نمايد و اگر عمل به گمان ممكن نباشد ، بايد يك ماهى را كه احتمال مىدهد ماه رمضان است روزه بگيرد ولى بايد آن ماه را در نظر داشته باشد ، پس چنانچه بعد بر او معلوم شود كه آن ماه رمضان يا پس از آن بوده چيزى بر او نيست ، ولى اگر معلوم شود كه قبل از ماه رمضان بوده بايد روزه‌هاى ماه رمضان را قضا نمايد .

358