احتياط لازم روزه آن روز را قضا كند . ( ( سوم ) ) آن كه در ماه رمضان غسل جنابت را فراموش كند و با حال جنابت يك روز يا چند روز روزه بگيرد . ( ( چهارم ) ) آن كه در ماه رمضان بدون اين كه تحقيق كند صبح شده يا نه ، كارى كه روزه را باطل مىكند انجام دهد ، بعد معلوم شود صبح بوده ، و در اين صورت بايد بنابر احتياط در آن روز به قصد قربت مطلقه از چيزهائى كه روزه را باطل مىكند اجتناب نمايد و روزه آن روز را نيز قضا كند . ( ( پنجم ) ) آن كه كسى بگويد صبح نشده و انسان بگفته او كارى كه روزه را باطل مىكند ، انجام دهد ، بعد معلوم شود صبح بوده است . ( ( ششم ) ) آن كه كسى بگويد صبح شده و انسان بگفته او يقين نكند ، يا خيال كند شوخى مىكند ، و خود هم تحقيق نكند ، و كارى كه روزه را باطل مىكند انجام دهد ، بعد معلوم شود صبح بوده است . ( ( هفتم ) ) آن كه كور و مانند آن بگفته كس ديگرى كه گفته او شرعا برايش حجت است ، افطار كند ، بعد معلوم شود مغرب نبوده است . ( ( هشتم ) ) آن كه يقين يا اطمينان كند كه مغرب شده و افطار كند ، بعد معلوم شود مغرب نبوده است . ولى اگر در هواى ابر به گمان اين كه مغرب شده افطار كند بعد معلوم شود مغرب نبوده ، وجوب قضا در اين صورت بنابر احتياط است . ( ( نهم ) ) آن كه از جهت تشنگى مضمضه كند ، يعنى آب در دهن بگرداند و بىاختيار فرو رود و همچنين است بنابر احتياط مستحب اگر مضمضه براى وضوى غير نماز واجب باشد ، ولى اگر فراموش كند كه روزه است و آب را فرو دهد ، يا براى غير جهت تشنگى مثل مواردى كه مضمضه در آنجاها مستحب است مانند وضو ، مضمضه كند و بى اختيار فرو رود ، قضا ندارد . ( ( دهم ) ) آن كه كسى از جهت اكراه يا اضطرار يا تقيه افطار كند لازم است قضاء نمايد و كفاره واجب نيست .
( مسأله 1698 ) : اگر غير آب چيز ديگرى را در دهان ببرد و بىاختيار فرو رود يا آب داخل بينى كند و بى اختيار فرو رود ، قضا بر او واجب نيست .

349