اغتشاش حواس شك كند پس كسى كه موجب اغتشاش حواس ندارد و در هر سه نماز لا اقل يك مرتبه شك كند ، چنين شخصى به شك خود اعتنا نكند .
( مسأله 1194 ) : كثير الشك اگر در بجا آوردن چيزى از اجزاء نماز شك كند بايد بنا بگذارد كه آن را بجا آورده ، مثلا اگر شك كند كه ركوع كرده يا نه ، بايد بنا بگذارد كه ركوع كرده است ، و اگر در بجا آوردن چيزى شك كند كه نماز را باطل مىكند ، مثل اين كه شك كند كه نماز صبح را دو ركعت خوانده يا سه ركعت بنا را بر صحت مىگذارد .
( مسأله 1195 ) : كسى كه در يك چيز نماز زياد شك مىكند بطورى كه زيادى شك از مختصات آن چيز حساب شود ، چنانچه در چيزهاى ديگر نماز شك كند ، بايد بدستور آن عمل نمايد مثلا كسى كه زيادى شك او در اين است كه سجده كرده يا نه ، اگر در بجا آوردن ركوع شك كند بايد بدستور آن رفتار نمايد ، يعنى اگر به سجده نرفته ركوع را بجا آورد و اگر به سجده رفته اعتنا نكند .
( مسأله 1196 ) : كسى كه در نماز مخصوصى مثلا در نماز ظهر زياد شك مىكند ، اگر در نماز ديگر مثلا در نماز عصر شك كند ، بايد بدستور شك رفتار نمايد .
( مسأله 1197 ) : كسى كه فقط وقتى كه در جاى مخصوصى نماز مىخواند ، زياد شك مىكند ، اگر در غير آنجا نماز بخواند و شكى براى او پيش آيد ، بايد بدستور شك عمل نمايد .
( مسأله 1198 ) : اگر انسان شك كند كه كثير الشك شده يا نه ، بايد بدستور شك عمل نمايد ، و كثير الشك تا وقتى يقين نكند كه به حال معمولى مردم برگشته بايد به شك خود اعتنا نكند .
( مسأله 1199 ) : كسى كه زياد شك مىكند ، اگر شك كند ركنى را بجا آورده يا نه ، و اعتنا نكند يادش بيايد كه آن را بجا نياورده ، چنانچه مشغول

257