- مانند چوب و كاه - ساخته باشند مىشود بر آن سجده كرد و همچنين اگر از پنبه يا كتان ساخته شده باشد ولى اگر از حرير يا ابريشم و مانند اينها ساخته باشند سجده بر آن صحيح نيست .
( مسأله 1092 ) : براى سجده بهتر از هر چيز تربت حضرت سيد الشهداء عليه السلام مىباشد ، بعد از آن خاك ، بعد از خاك سنگ و بعد از سنگ گياه است .
( مسأله 1093 ) : اگر چيزى كه سجده بر آن صحيح است ندارد ، يا اگر دارد بواسطه سرما يا گرماى زياد و مانند اينها نمىتواند بر آن سجده كند ، سجده بر قير وزفت مقدم بر سجده بر غير آنها است ولى اگر سجده بر آنها ممكن نباشد بايد بر لباسش يا بر پشت دست يا چيز ديگر كه در حال اختيار سجده بر او جائز نيست سجده نمايد ، ولى احتياط مستحب آنست كه تا سجده بر لباسش ممكن است ، بر چيز ديگر سجده نكند .
( مسأله 1094 ) : سجده بر گل و خاك سستى كه پيشانى روى آن آرام نمىگيرد باطل است .
( مسأله 1095 ) : اگر در سجده اول ، مهر به پيشانى بچسبد بايد براى سجده دوم مهر را بردارد .
( مسأله 1096 ) : اگر در بين نماز چيزى كه بر آن سجده مىكند گم شود و چيزى كه سجده بر آن صحيح است نداشته باشد ، مىتواند به ترتيبى كه در مسأله ( 1093 ) گفته شد عمل نمايد خواه وقت تنگ باشد يا آن كه وسعت داشته باشد كه نماز را بشكند و آن را دوباره بخواند .
( مسأله 1097 ) : هر گاه در حال سجده بفهمد پيشانى را بر چيزى گذاشته كه سجده بر آن باطل است ، چنانچه پس از بجا آوردن ذكر واجب ملتفت شود مىتواند سر از سجده بر دارد و نمازش را ادامه دهد و اگر قبل از

230