جماع يا استمناء يا باقى ماندن بر جنابت باطل كند در صورتى كه از روى عمد و اختيار باشد ، و از روى ناچارى يا جبر نباشد ، اضافه بر قضا كفاره هم بر او واجب مىشود ، و احتياط مستحب آنست كسى كه روزه را به غير آنچه گفته شد باطل كند اضافه بر قضا كفاره هم بدهد .
( مسأله 1668 ) : اگر كسى چيزى از آنچه را كه گذشت انجام دهد در حالى كه عقيده قطعى داشته كه روزه را باطل نمىكند كفاره بر او واجب نيست .
كفاره روزه ( مسأله 1669 ) : در كفاره افطار روزه ماه رمضان ، بايد يك بنده آزاد كند ، يا بدستورى كه در مسأله بعد گفته مىشود ، دو ماه بگيرد يا شصت فقير را سير كند ، يا به هر كدام يك محد كه گفته مىشود تقريبا سه چهارم كيلو است ، طعام يعنى گندم يا جو يا نان و مانند اينها بدهد و چنانچه اينها برايش ممكن نباشد ، بايد به قدر امكان تصدق دهد ، و اگر ممكن نيست استغفار نمايد ، و احتياط واجب آنست هر وقت بتواند ، كفاره را بدهد .
( مسأله 1670 ) : كسى كه مىخواهد دو ماه كفاره ماه رمضان را بگيرد ، بايد يك ماه تمام و يك روز آن را از ماه ديگر پى در پى بگيرد و اگر بقيه آن پى در پى نباشد اشكال ندارد .
( مسأله 1671 ) : كسى كه مىخواهد دو ماه كفاره روزه رمضان را بگيرد ، نبايد موقعى شروع كند كه مىداند در بين يك ماه و يك روز روزى باشد كه مانند عيد قربان روزه آن حرام است .
( مسأله 1672 ) : كسى كه بايد پى در پى روزه بگيرد ، اگر در بين آن

344