بيرون نيايد ، روزه باطل نمىشود ، ولى در شخصى كه ختنه‌گاه ندارد اگر كمتر از مقدار ختنه‌گاه داخل شود به مقدارى كه گويند نزديكى كرده روزه‌اش باطل مىشود .
( مسأله 1595 ) : اگر عمدا قصد جماع نمايد ، و شك كند كه به اندازه ختنه‌گاه داخل شده يا نه ، روزه او بنابر احتياط لازم باطل است . و لازم است قضاء نمايد ، ولى كفاره واجب نيست .
( مسأله 1596 ) : اگر فراموش كند كه روزه است و جماع نمايد ، يا او را به جماع مجبور نمايند ، به نحوى كه از اختيار او خارج شود ، روزه او باطل نمىشود ، ولى چنانچه در بين جماع يادش بيايد يا جبر او برداشته شود ، بايد فورا از حال جماع خارج شود ، و اگر خارج نشود ، روزه او باطل است .
3 - استمناء ( مسأله 1597 ) : اگر روزه‌دار استمناء كند ( معناى استمناء در مسأله 1581 گذشت ) ، روزه‌اش باطل مىشود .
( مسأله 1598 ) : اگر بى اختيار منى از انسان بيرون آيد ، روزه‌اش باطل نيست .
( مسأله 1599 ) : هر گاه روزه‌دار بداند كه اگر در روز بخوابد محتلم مىشود ، يعنى در خواب منى از او بيرون مىآيد ، جائز است بخوابد ، هر چند بسبب نخوابيدن به زحمت نيفتد ، و اگر محتلم شود ، روزه‌اش باطل نمىشود .
( مسأله 1600 ) : اگر روزه‌دار در حال بيرون آمدن منى از خواب بيدار شود ، واجب نيست از بيرون آمدن منى جلوگيرى كند .
( مسأله 1601 ) : روزه‌دارى كه محتلم شده ، مىتواند بول كند ، اگر چه

332