ترشى و مانند آن در دهان جمع شده باشد ، روزه را باطل نمىكند .
( مسأله 1589 ) : فرو بردن اخلاط سر و سينه ، تا به فضاى دهان نرسيده اشكال ندارد ، ولى اگر داخل فضاى دهان شود ، احتياط واجب آنست كه آن را فرو نبرند .
( مسأله 1590 ) : اگر روزه‌دار بقدرى تشنه شود كه بترسد از تشنگى بميرد يا به او ضررى برسد يا آن كه به سختى بيفتد ، كه قابل تحمل نيست ، مىتواند باندازه‌اى كه ترس از اين امور بر طرف شود آب بياشامد ولى روزه او باطل مىشود و اگر ماه رمضان باشد ، بايد بنابر احتياط لازم بيشتر از آن نياشامد و در بقيه روز از بجا آوردن كارى كه روزه را باطل مىكند خوددارى نمايد .
( مسأله 1591 ) : جويدن غذا براى بچه يا پرنده و چشيدن غذا و مانند اينها كه معمولا به حلق نمىرسد ، اگر چه اتفاقا به حلق برسد ، روزه را باطل نمىكند ، ولى اگر انسان از اول بداند كه به حلق مىرسد ، روزه‌اش باطل مىشود و بايد قضاى آن را بگيرد ، و كفاره هم بر او واجب است .
( مسأله 1592 ) : انسان نمىتواند براى ضعف ، روزه را بخورد ، ولى اگر ضعف او به قدريست كه معمولا نمىشود آن را تحمل كرد ، خوردن روزه اشكال ندارد .
2 - جماع ( مسأله 1593 ) : جماع روزه را باطل مىكند ، اگر چه فقط به مقدار ختنه‌گاه داخل شود و منى هم بيرون نيايد .
( مسأله 1594 ) : اگر كمتر از مقدار ختنه‌گاه داخل شود و منى هم

331