خارج نمىشود و تصرف در آنها و خريد و فروش آنها جايز نيست مگر با اجازه حاكم شرع يا وكيل او كه پس از فروش پول آنها را در نزديكترين مدرسه يا حسينيه ديگرى مصرف كنند و يا خود مواد باقى مانده را در اين گونه محلها با رعايت نزديكترين آنها به كار ببرند .
< / السؤال = 9857 > < السؤال = 9861 > ( مسأله 48 ) جايز است عبور و مرور از زمين مساجدى كه در خيابان واقع شده و همچنين جايز است عبور از زمينهاى مدارس دينى و حسينيه‌هائى كه در خيابان واقع شده‌اند .
< / السؤال = 9861 > < السؤال = 9857 > ( مسأله 49 ) آنچه از زمين مساجدى كه بعد از خيابان كشيدن باقى مانده است اگر به اندازه‌اى باشد كه مىشود از آنها براى نماز و ساير عبادات استفاده كرد ، تمام احكام مساجد بر آن باقيمانده مترتب است و اگر شخص متجاوزى آنجا را دكان و محل كار و يا خانه قرار دهد ، آيا جايز است استفاده از آن به همان نحوى كه قرار داده شده است ؟
در اين مورد بايد تفصيل قائل شد كه اگر استفاده از آن با مسجد بودن منافات ندارد مانند خوردن و خوابيدن در آن محل ، در اين صورت اين نوع استفاده‌ها بىشبهه جايز است ، چون مانع از استفاده در جهت مسجديت مانند اقامه نماز جماعت و مجالس وعظ و تبليغ از طرف غاصب مىباشد و با بودن اين مانع و عدم امكان استفاده در آن جهات مسجديت استفاده در جهات ديگر مانع ندارد و مانند اين است مسجدى كه در يك محل متروك قرار گرفته و از آن استفاده مسجدى نمىشود ، مانع ندارد كه زمين آن مسجد محل زراعت و يا كسب قرار داده شود ، ولى جايز نيست در آن محل كارهاى منافى با مسجديت انجام داد ، مانند اين كه محل بازى و يا محل لهو ولعب و مانند اينها قرار گيرد ، و اگر متجاوزى آن مسجد را محل براى كارى كه منافات با مسجديت دارد قرار داده باشد استفاده از آنجا براى آن نوع كارها جايز نيست .
< / السؤال = 9857 > < السؤال = 9861 > ( مسأله 50 ) قبرستانهاى مسلمانها اگر در مسير خيابان قرار گيرد چنانچه زمين آن قبرستان ملك كسى بوده باشد حكم آن حكم املاك شخصى است كه قبلا گفته شد و اگر وقف كرده باشند ، حكم آن نيز گفته شد و اين در صورتى است كه عبور و مرور از آن زمينها موجب هتك و بىحرمتى به مرده‌هاى مسلمانان نشود و اگر راه قرار دادن و عبور از آنها موجب هتك بوده باشد عبور از آنها جايز نيست .

564