كه شرائطش موجود باشد ، يا نماز ظهر بجا آورد ، پس اگر نماز جمعه را بجا آورد كفايت از ظهر مىكند .
و واجب شدن نماز جمعه چند شرط دارد :
( اول ) داخل شدن وقت ، و آن عبارت از زوال آفتاب است ، و وقتش تا برابر شدن سايه شاخص است با شاخص بنابر اظهر ، پس هر گاه تا برابر شدن سايه با شاخص نماز جمعه را تأخير انداخت ، وقتش خارج شده و نماز ظهر را بايد بجا آورد .
( دوم ) شماره افراد ، و آن هفت نفر است با امام ، و هر گاه هفت نفر از مسلمانان جمع نشوند نماز جمعه واجب نمىشود . بلى نماز جمعه از پنج نفرى كه يكيشان امام باشد صحيح است .
( سوم ) بودن امام جامع شرائط امامت : از عدالت و غير آن از چيزهائى كه در امام جماعت معتبر است ، همچنان كه در بحث نماز جماعت خواهد آمد و بدون او نماز جمعه واجب نمىشود .
و صحيح بودن نماز جمعه چند شرط دارد :
( اول ) جماعت بودن ، پس فرادى صحيح نيست ، و هر گاه مأموم قبل از ركوع ركعت دوم نماز جمعه به امام برسد مجزى خواهد بود ، و يك ركعت ديگر به او اضافه مىكند ، و اگر در ركوع امام را درك كند مجزى بودنش مشكل است ، و احتياط ترك نشود .
( دوم ) خواندن دو خطبه پيش از نماز : كه در خطبه اول حمد و ثناى الهى را گفته و وصيت به تقوى و پرهيزكارى شود و يك سوره كوتاه از قرآن بخواند ، سپس نشسته و برخيزد ، و باز هم حمد و ثناى الهى را بجا آورده و بر پيغمبر اكرم و أئمه مسلمين صلوات فرستاده و براى مؤمنين و مؤمنات استغفار ( طلب آمرزش ) كند . و لازم است خطبه پيش از نماز باشد ، پس اگر نماز را پيش از دو خطبه شروع كرد صحيح نخواهد بود و خواندن خطبه پيش از زوال آفتاب جايز نيست . و لازم است كسى كه خطبه را مىخواند هنگام خطبه ايستاده باشد . پس هر گاه خطبه را نشسته بخواند صحيح نخواهد بود و فاصله انداختن بين دو خطبه به نشستن لازم و واجب است ، و لازم است نشستن مختصر و خفيف باشد ، و لازم است امام جماعت و خطيب ( كسى

129