خرما قدرى خشك شد كه به او تمر مىگويند زكات آن واجب مىشود . ولى وقت دادن زكات در گندم و جو موقع خرمن شدن و جدا كردن كاه آنها و در خرما و كشمش موقعى است كه خشك شده باشند .
مسأله 1859 - اگر موقع واجب شدن زكات گندم و جو و كشمش و خرما كه در مسأله پيش گفته شد ، صاحب آنها بالغ باشد ، بايد زكات آنها را بدهد .
مسأله 1860 - اگر صاحب گاو و گوسفند و شتر و طلا و نقره در تمام سال ديوانه باشد ، زكات بر او واجب نيست . ولى اگر در مقدارى از سال ديوانه باشد و در آخر سال عاقل گردد چنانچه ديوانگى او بقدرى كم باشد كه مردم بگويند در تمام سال عاقل بوده بنابر احتياط زكات بر او واجب است .
مسأله 1861 - اگر صاحب گاو و گوسفند و شتر و طلا و نقره در مقدارى از سال مست يا بيهوش شود ، زكات از او ساقط نمىشود . و هم چنين است اگر موقع واجب شدن زكات گندم و جو و خرما و كشمش مست يا بيهوش باشد .
مسأله 1862 - مالى را كه از انسان غصب كرده‌اند و نمىتواند در آن تصرف كند زكات ندارد . و نيز اگر زراعتى را از او غصب كنند و موقعى كه زكات آن واجب مىشود ، در دست غصب كننده باشد ، موقعى كه به صاحبش برمىگردد زكات ندارد .
مسأله 1863 - اگر طلا و نقره يا چيز ديگرى را كه زكات آن واجب است قرض كند و يك سال نزد او بماند ، بايد زكات آن را بدهد و بر كسى كه قرض داده چيزى واجب نيست .
زكات گندم و جو و خرما و كشمش مسأله 1864 - زكات گندم و جو و خرما و كشمش وقتى واجب مىشود كه به مقدار نصاب برسند و نصاب آنها 288 من تبريز و 45 مثقال كم است كه 207 / 847 كيلوگرم مىشود چون كه نظر اهل فن مختلف است اقرب اين است كه مقدار نصاب 193 / 849 كيلوگرم است و احتياط اين است كه مقدار كمتر را ملاحظه نمايند .
مسأله 1865 - اگر پيش از دادن زكات از انگور و خرما و جو و گندمى كه زكات آنها واجب شده خود و عيالاتش بخورند ، يا مثلا به فقير بدهد ، زكات مقدارى را كه مصرف كرده واجب نيست .
مسأله 1866 - اگر بعد از آن كه زكات گندم و جو و خرما و انگور واجب شد مالك آن

247