احكام خمس مسأله 1751 - در هفت چيز خمس واجب مىشود : اول منفعت كسب . دوم معدن . سوم گنج . چهارم مال حلال مخلوط به حرام . پنجم جواهرى كه به واسطه غواصى يعنى فرو رفتن در دريا بدست مىآيد . ششم غنيمت جنگ . هفتم زمينى كه كافر ذمى از مسلمان بخرد . و احكام اينها مفصلا گفته خواهد شد .
1 - منفعت كسب مسأله 1752 - هر گاه انسان از تجارت يا صنعت ، يا كسبهاى ديگر مالى بدست آورد ، اگر چه مثلا نماز و روزه ميتى را بجا آورد و از اجرت آن ، مالى تهيه كند ، چنانچه از مخارج سال خود او و عيالاتش زياد بيايد ، بايد خمس يعنى پنج يك آن را به دستورى كه بعدا گفته مىشود بدهد .
مسأله 1753 - اگر از غير كسب مالى بدست آورد ، مثلا چيزى به او ببخشند واجب نيست خمس آن را بدهد ، اگر چه احتياط مستحب آن است كه اگر از مخارج سالش زياد بيايد ، خمس آن را بدهد .
مسأله 1754 - مهرى را كه زن مىگيرد خمس ندارد . و همچنين است ارثى كه به انسان مىرسد . ولى اگر مثلا با كسى خويشاوندى دورى داشته باشد و نداند چنين خويشى دارد ، احتياط مستحب آن است خمس ارثى را كه از او مىبرد ، اگر از مخارج سالش زياد بيايد بدهد .
مسأله 1755 - اگر مالى به ارث به او برسد و بداند كسى كه اين مال از او به ارث رسيده خمس آن را نداده ، بايد خمس آن را بدهد ، و نيز اگر در خود آن مال خمس نباشد ولى

232