اعتنا نكند ولى اگر شك كند كه سجده را بجا آورده يا نه بايد برگردد و بجا آورد .
مسأله 1173 - كسى كه نشسته يا خوابيده نماز مىخواند ، اگر موقعى كه حمد يا تسبيحات مىخواند ، شك كند كه سجده يا تشهد را بجا آورده يا نه ، بايد به شك خود اعتنا نكند و اگر پيش از آن كه مشغول حمد يا تسبيحات شود ، شك كند كه سجده يا تشهد را بجا آورده يا نه ، بايد بجا آورد .
مسأله 1174 - اگر شك كند كه يكى از ركنهاى نماز را بجا آورده يا نه ، چنانچه مشغول كارى كه بعد از آن است نشده ، بايد آن را بجا آورد مثلا اگر پيش از خواندن تشهد شك كند كه دو سجده را بجا آورده يا نه بايد بجا آورد و چنانچه بعد يادش بيايد كه آن ركن را بجا آورده بوده ، چون ركن زياد شده نمازش باطل است .
مسأله 1175 - اگر شك كند عملى را كه ركن نيست بجا آورده يا نه چنانچه مشغول كارى كه بعد از آن است نشده ، بايد آن را بجا آورد ، مثلا اگر پيش از خواندن سوره شك كند كه حمد را خوانده يا نه ، بايد حمد را بخواند و اگر بعد از انجام آن يادش بيايد كه آن را بجا آورده بوده چون ركن زياد نشده نماز صحيح است .
مسأله 1176 - اگر شك كند كه ركنى را بجا آورده يا نه ، چنانچه مشغول تشهد است اگر شك كند كه دو سجده را بجا آورده يا نه ، بايد به شك خود اعتنا نكند و اگر يادش بيايد كه آن ركن را بجا نياورده ، در صورتى كه مشغول ركن بعد نشده ، بايد آن را بجا آورد و اگر مشغول ركن بعد شده نمازش باطل است ، مثلا اگر پيش از ركوع ركعت بعد يادش بيايد كه دو سجده را بجا نياورده ، بايد بجا آورد و اگر در ركوع يا بعد از آن يادش بيايد نمازش باطل است .
مسأله 1177 - اگر شك كند عملى را كه ركن نيست بجا آورده يا نه چنانچه مشغول كارى كه بعد از آنست شده ، بايد به شك خود اعتنا نكند ، مثلا موقعى كه مشغول خواندن سوره است ، اگر شك كند كه حمد را خوانده يا نه ، بايد به شك خود اعتنا نكند ، و اگر بعد يادش بيايد كه آن را بجا نياورده در صورتى كه مشغول ركن بعد نشده ، بايد بجا آورد و اگر مشغول ركن بعد شده ، نمازش صحيح است . بنابر اين اگر مثلا در قنوت يادش بيايد كه حمد را نخوانده ، بايد بخواند و اگر در ركوع يادش بيايد نماز او صحيح است .
مسأله 1178 - اگر شك كند كه سلام نماز را گفته يا نه ، يا شك كند درست گفته يا نه ، چنانچه مشغول تعقيب نماز يا نماز ديگر شده ، يا به واسطه انجام كارى كه نماز را به هم مىزند ، از حال نمازگزار بيرون رفته ، بايد به شك خود اعتنا نكند و اگر پيش از اينها شك

161