مسأله 749 - كسى كه مسافر نيست ، اگر تا مغرب به اندازه خواندن پنج ركعت نماز وقت دارد ، بايد نماز ظهر و عصر هر دو را بخواند ، و اگر كمتر وقت دارد بايد فقط نماز عصر را بخواند و بعدا نماز ظهر را قضا كند و اگر تا نصف شب به اندازه خواندن پنج ركعت نماز وقت دارد ، بايد نماز مغرب و عشا را بخواند ، و اگر كمتر وقت دارد ، بايد فقط عشا را بخواند و بعدا بايد نماز مغرب را بخواند و به احتياط واجب نيت ادا و قضا ننمايد .
مسأله 750 - كسى كه مسافر است اگر تا مغرب به اندازه خواندن سه ركعت نماز وقت دارد ، بايد نماز ظهر و عصر را بخواند ، و اگر كمتر وقت دارد ، بايد فقط عصر را بخواند و بعدا نماز ظهر را قضا كند . و اگر تا نصف شب به اندازه خواندن چهار ركعت نماز وقت دارد ، بايد نماز مغرب و عشا را بخواند ، و اگر كمتر وقت دارد بايد فقط عشا را بخواند و بعدا مغرب را بدون نيت ادا و قضا بجا آورد ، و چنانچه بعد از خواندن عشا ، معلوم شود كه به مقدار يك ركعت يا بيشتر وقت به نصف شب مانده است بايد فورا نماز مغرب را به نيت ادا بجا آورد .
مسأله 751 - مستحب است انسان نماز را در اول وقت آن بخواند و راجع به آن خيلى سفارش شده است و هر چه به اول وقت نزديكتر باشد بهتر است ، مگر آن كه تأخير آن از جهتى بهتر باشد ، مثلا صبر كند كه نماز را به جماعت بخواند .
مسأله 752 - هر گاه انسان عذرى دارد كه اگر بخواهد در اول وقت نماز بخواند ، ناچار است با تيمم نماز بخواند ، چنانچه بداند يا احتمال دهد كه عذر او تا آخر وقت باقى است ، مىتواند در اول وقت ، نماز بخواند . ولى اگر مثلا لباسش نجس باشد يا عذر ديگرى داشته باشد و احتمال دهد كه عذر او از بين مىرود بنابر احتياط واجب بايد صبر كند تا عذرش بر طرف شود و چنانچه عذر او بر طرف نشد ، در آخر وقت نماز بخواند ، و لازم نيست بقدرى صبر كند كه فقط بتواند كارهاى واجب نماز را انجام دهد ، بلكه اگر براى مستحبات نماز مانند اذان و اقامه و قنوت هم وقت دارد مىتواند با لباس نجس مثلا نماز را با آن مستحبات بجا آورد .
مسأله 753 - كسى كه مسائل نماز و شكيات و سهويات را نمىداند اگر مطمئن است كه در نماز پيش مىآيد واجب است آنها را ياد بگيرد بلكه بنا به احتياط واجب مسائلى را كه احتمال مىدهد در نماز پيش آيد بايد ياد بگيرد ولى اگر اطمينان دارد كه نماز را بطور صحيح تمام مىكند ، مىتواند در اول وقت مشغول نماز شود ، پس اگر در نماز مسأله‌اى كه حكم آن را نمىداند پيش نيايد نماز او صحيح است و اگر مسأله‌اى كه حكم آن را نمىداند پيش آيد ، مىتواند به يكى از دو طرفى كه احتمال مىدهد ، عمل نمايد و نماز را تمام كند . ولى بعد از نماز

105