نقش ائمه طاهرين در تبيين احكام حج پيامبر اكرم صلى الله عليه وآله و سلم و ائمه طاهرين در صدد تبيين اعمال و برنامه‌هاى صحيح و پوياى حج بر آمده ، و آداب مناسب با كانون توحيد و اخلاص را در اختيار مردم مىگذاشتند ، هر چند كه موانع اجتماعى ، داخلى و خارجى و بازيگرىهاى دشمنان نگذاشت كه در همان اوائل امر مردم به خوبى اين برنامه‌هاى افتخار آميز را فرا بگيرند .
شيخ مفيد - قدس سره - راجع به حضرت امام محمد باقر عليه السلام مىفرمايد :
" . . . واعتمدوا عليه في مناسك الحج التي رواها عن رسول الله صلى الله عليه وآله " [1] . نقطه اتكاء مردم در اعمال حجشان مناسك و برنامه هايى بود كه آن حضرت از رسول خدا صلى الله عليه وآله روايت مىفرمود .
محدث قمى عبارتى دارند بدين صورت : " كانت الشيعة قبل أن يكون أبو جعفر عليه السلام وهم لا يعرفون مناسك حجهم وصلاتهم وصيامهم حتى كان أبو جعفر عليه السلام ففتح لهم و بين لهم مناسك حجهم وحلالهم وحرامهم " ( 1 ) .

[1] الارشاد : 248 ( 2 ) الانوار البهية / طبع مشهد : 121 .

7