حدود حرم حرم به محدوده‌اى گفته مىشود كه اطراف كعبه را احاطه كرده است و جبرئيل امين به امر الهى براى حضرت ابراهيم خليل ( عليه السلام ) حدود آن را مشخص فرموده ، و آن حضرت علائمى را براى شناسايى آنها در آن حدود نصب كرده‌اند ، و آن علائم به جهت فرسودگى در اعصار مختلف تجديد بنا مىشد ، تا آن كه در زمان رسول خدا پيامبر خاتم ( صلى الله عليه وآله و سلم ) آن علائم دگر بار تثبيت گرديد ، و تا به حال با ترميم و تجديد بنا محفوظ نگاه داشته شده است ، و در اينجا لازم است حدود تعيين شده را با اشاره به مقدار مسافت آنها نسبت به مسجد الحرام ذكر نماييم .
1 - در ناحيه شمال در طريق مدينه منوره مكانى به نام تنعيم است ، كه به مسجد العمره نيز شهرت دارد ، و فاصله آن تا مسجد الحرام حدود 6148 متر است .
2 - در ناحيه غرب از طريق جده مكانى است به نام " علمين " يا " حديبيه " كه فاصله آن تا مسجد الحرام حدود 48 كيلو متر است .
3 - در ناحيه شرق در راه نجد محلى به نام " جعرانه " است ، كه فاصله آن تا مسجد الحرام حدود 30 كيلومتر است .
4 - در ناحيه جنوب در راه عرفه مكانى به نام " نمره " است ،

189