آورده گنجيده سائيده شده كه تهيه نموده‌اند آغشته نمايند كه گنجيده بر روى پنبهء چرب شده آلوده شود و همان پنبهء آغشته به گنجيده را در داخل گوش بگذارند و اين عمل را دو سه شب تكرار نمايند به كلى چركها را مى كشد .
براى پيشگيرى از گوش درد ، موقع خواب مقدارى پنبه در سوراخ گوش بگذاريد . اگر درد گوش از گرمى و حرارت و آفتاب باشد ، علامتش اينست كه درد در گوش بكوبد و گوش و چشم ، سرخ شود و شخص احساس كند كه گوئى آتش از گوش به سرش مى رود . براى درمان ، تخم كاهو و گشنيز خشك را جوشانده ساعتى يك قاشق بنوشند . يا روغن گلسرخ را در سه برابر ميزان خود سركه ، بجوشانند و در گوش بچكانند . غذاهاى خنك مثل مغز خيار ، آلو ، آب برگ هلو ، گشنيز و تمر هندى و جو و ليمو ترش بخورد و از غذاهاى گرم دورى كند .
درد گوش اگر از سردى يا سرمازدگى و آب و باد سرد باشد ، علامتش اينست كه حالت استفراغ پيدا شود و دهان پر از آب گردد . سردرد كمى حس شود و چنانچه آب گرم بر سر ريزند اين درد كمتر مىشود . براى درمان اين نوع درد گوش بايد مزاج را پاك كرد . عسل جوشانده شده را با آب غرغره كنند . كوبيدهء چند ادويه مثل دار چين و هل و ميخك و زنجبيل را جوشانده ، پنبه اى در آب آن بفشرند و بر گوش گذارند . يا اين كه زنجبيل را كوبيده و جوشانده و صاف كرده ، با روغن كنجد دوباره بطور ملايم بجوشانند تا آب آن تمام شود و روغن بماند و اين روغن را در گوش بچكانند . يا حمام گرم بروند و نمك را گرم كرده در پنبه گذاشته روى گوش قرار دهند . يا گوش را به بخار شلغم پخته بگيرند .
درمان خارش گوش اينست كه هسته زرد آلو را كوبيده در روغن بادام تلخ شيره كشيده در گوش بچكانند .

297