برگ تازه مريم گلى بماليد .
اگر از آب پياز عنصل * ، ضماد پخته تهيه نمايند و با سركه روى محل گزيدگى مار و افعى بمالند نافع است .
فلفل ، دفع سميات مىكند . فلفل كوبيده را در آب بجوشانند آن آب را بخورند براى دفع سميت مار گزيده و عقرب گزيده و ترياك خورده مفيد است و تا اثر سميت باقى است بايد مكرر بخورند و قى كنند .
وقتى مار گزيده فلفل را بجود اگر تندى فلفل را بفهمد زهر در بدن مار گزيده چندان اثر نكرده و اگر تندى فلفل را نفهمد زهر به مار گزيده اثر كرده است .
آب زرشك را با آب سيب به مقدار مساوى مخلوط كرده و معادل نصف آب زرشك ، آب ليمو اضافه كرده و به همان مقدار شكر افزوده و به قوام آوريد تا بسته شود ، معجونى به دست مىآيد كه پادزهر سموم مخصوصا ضد سم افعى است .
در هنگام مار گزيدگى بلافاصله يك ليوان روغن زيتون سر بكشيد تا از سم مار محفوظ بمانيد .
گزيدگى سگ هار ضماد برگ گزنه يا نمك ، جهت درمان گزيدن سگ هار قبل از رسيدن به پزشك مفيد است . همچنين اگر از زخم شخص ، خون جارى است ، بگذارند جريان خون ادامه يابد تا زهر هم با آن خارج شود . اگر امكان داشته باشد زخم را با تيغ زدن گشاد تر كنند . همچنين ، ضمادى از سير كوبيده با سركه يا پياز كوبيده و نمك را روى محل گزيدگى بگذارند تا گوشت را خورده و زهر را خارج سازد . آب پياز تازه و به تازه هم براى رفع زيانهاى سگ گزيدگى مفيد است .

* عنصل يا اسقيل گياهى است شبيه پياز درشت و آن را پياز كوهى هم مى گويند .

292