سرفهء برونشيت ، نخست كوتاه و خشك است و ممكنست دردناك هم باشد ولى بتدريج مرطوب و تشنجى مىگردد .
در سل ، سرفه كوتاه و خشك است ، ولى بعدا سرفه طولانىتر شده بهمراه خود اخلاط ميآورد . اين نوع سرفه موقع صبح شديدتر است .
در سينه پهلو ، سرفه كوتاه و خشك و گرفته است و در موقع سرفه كردن بيمار احساس درد شديد در سينه مىكند .
سرفه در سياه سرفه طولانى است بطوريكه به بيمار مجال استراحت نمىدهد و در بعضى امراض قلب : ( پريكارديت انور سيما ) سرفه دردناك مىشود و بعضى امراض معده با سرفه همراه است .
و نيز انواع ديگر سرفه وجود دارد كه عوامل ديگرى مثل : ( ضعف اعصاب ) توليد مىكند . علل سرفه را مىتوان به سه دسته تقسيم كرد :
1 - سرفه‌هائيكه بر اثر استعمال مواردى مثل الكل و سيگار توليد مىگردد .
2 - سرفه‌هائيكه بر اثر اختلالات جهاز هاضمه توليد مىگردد .
3 - سرفه‌هاى چائيدگى يعنى سينه و اعضاء وابسته به آن .
سياه سرفه - يك بيمارى مسرى است و بيشتر در بين اطفالى كه 4 إلى 12 سال عمر دارند بروز مىكند - فصل بروز اين بيمارى پائيز و بهار است . در آغاز ابتلاء در طفل علائم سرما خوردگى بروز مىكند و گاهگاهى طفل قى و استفراغ مىكند و دچار تشنج مىشود .
علت سياه سرفه در بچه‌ها اين است كه فضولاتى در خون پيدا شده و در شكم جمع مىشود و لوزه‌ها را تحريك مىكند و در گلو جوشهاى ريزى به شكل غده‌هاى كوچك بوجود مى آورد كه همان علت سياه سرفه مىشود .
خوردن يك قاشق بزرگ روغن ماهى مخلوط با عسل و يا عصارهء ليمو در هنگام صبح و يا شب ، موجب بر طرف شدن سرفه و ناراحتيهاى سينه مى گردد و

212