سل سل بيمارى واگيرى است و ميكروب آن موسوم به باسيل كخ توسط پروفسور كخ آلمانى در سال 1882 كشف شد . اين مرض به قسمتهاى مختلف بدن از قبيل :
استخوان ، مفصل ، كليه و ريه ، سرايت مىكند . بايد دانست كه سل ريوى بيشتر شيوع دارد و سرايت آن از طريق معاشرت با مسلولين و استنشاق گرد و خاك و هواى آلوده به ميكروب سل و يا از راه جهاز هاضمه بواسطه غذاهاى آلوده به ميكروب صورت مىگيرد . ميكروب سل در هوا و در بزاق و اخلاط سينه و البسهء مبتلايان و در شير گاو و گوسفند و غذاهاى آلوده تا مدتى زنده مىماند . عوارض آن : ضعف بنيه ، لاغرى ، كم خونى ، زردى رنگ چهره ، تنگى سينه ، سرفه و خارج شدن خون يا اخلاط از سينه مىباشد . معالجه آن تقويت مزاج ، زندگانى در جاهاى خوش آب و هوا و آفتاب گير ، اجتناب از كارهاى سخت و پر زحمت ، ورزش سبك ، گردش در هواى آزاد ، شادى و تفريح ، خوردن غذاها و داروهاى مقوى ، گاهى نيز با عمل جراحى و بر داشتن قسمت فاسد شده ريهء معالجه مىشود . حيوانات از قبيل گاو و گوسفند و بز و خوك نيز به اين مرض مبتلا مىشوند . مرض سل را تب لازم هم مىگويند .
بهترين روش معالجهء بيمارى سل ، تصفيهء خون بيمار است .
براى معالجه سل با انگور بايد هر نيم ساعت در مدت 12 تا 14 ساعت يك ليوان آب انگور مصرف كرد و كاملا استراحت نمود . روز و شب بايد از هواى خالص

198