responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : تحفه حكيم مؤمن يا تحفة المؤمنين ( فارسي ) نویسنده : محمد مؤمن بن محمد زمان تنكابني    جلد : 1  صفحه : 8


آن نشان‌هاى بيمارى بود كه خواهد بود و تدبير پروردن اطفال و تدبير پيران و مسافران جمله اندرين كتاب باشد كتاب چهارم اندر استخراج مرض يعنى اندر شناختن هر بيمارى كه كدام بيماريست و شناختن نضج و بحران و شناختن حال بيماران كه چگونه خواهد بود از نيك و بد و اين را اطمينان تقدمة المرفه گويند .
كتاب پنجم اندر ياد كردن تب و اسباب و علامات و انواع آن و احوال و علاج آن .
كتاب ششم اندر علاج بيماريها از فرق تا بقدم .
كتاب هفتم اندر علاج آماسها و ريشها و تدبير شكافتن و داغ كردن و علاج اندامى كه تباه شود و تدبير شكستكى و آزردگى .
كتاب هشتم اندر پاكيزگى و آرايش ظاهرى .
كتاب نهم اندر زهرها و پازهرها .
كتاب دهم در تعبهاى چند كه در آنجا ظاهر شود .
تمام شد فهرست كتاب هر كدام از اين كتابها شامل چندين گفتار و هر گفتار شامل چندين باب است غير از كتاب ذخيره خوارزمشاهى سيد اسمعيل را سه كتاب ديگر نيز بپارسى است كه عبارتند از " خف علائى يا خفى علائى " و " اغراض الطبيه ومباحث العلائيه " و " يادگار " كه همه بپارسى مىباشند و همه آنها نمونه تجدد مؤلفات طبى اسلامى است كه بپارسى توسط پزشك نامى ايران شروع گرديده است .
گر چه مطلب بالا و شرح كتب تأليفى سيد اسماعيل كمى طولانى گرديد ولى از نظر آنكه ريشه و سابقه تأليف كتب طبى فارسى را در جهان پزشكى ايران بدانيم شرح بالا ضرورى به نظر مىرسيد .
نكته ديگر كه دانستن آن براى شناسائى كتاب " تحفه حكيم مؤمن " بسيار لازم است آنكه كتب طبى چه فارسى و چه عربى عموما جامع مىباشند بدين معنى كه جميع شعب علم طب در آنها به رشته تحرير در آمده است مانند قانون شيخ كه شامل پنج كتاب بدين ترتيب :
1 كليات كه شامل چهار فن است .
2 ادويه مفرده كه شامل دو جمله است .
3 امراض اعضاء بدن انسان از سر تا قدم كه شامل بيست و دو فن است .
4 امراض جزئيه كه مختص به عضوى نيست و زينت كه شامل هفت فن است .
5 ادويه مركبه ( اقرا باذين ) كه شامل مقالات و دو جمله است .
يا آنكه كامل الصناعة الطبية الملكى تأليف على بن عباس مجوسى اهوازى ارجانى شامل دو كتاب است اولى نظرى دومى عملى .
منتهى آنكه بعضى از مؤلفين و مصنفين كتب طبى تاليفاتى درباره قرابادين ( يا اقرابادين يا اقراباذين كه همان Therapeutque فرانسه كه به علم الادويه مىتوان آن را ترجمه نمود ) دارند و اين شعبه از علم طب كه ثمره دانش پزشكى چه نظرى و چه عملى است اصولا محل و مكان مخصوص در علم طب دارد مضافا برانكه در قديم بسيار بسيار معتبر بوده است .
بارى سيد اسمعيل طبيب بزرگ ايرانى تجديد وتجدد تاليف كتب طبى را در تمدن اسلامى به راه انداخت و پس از وى بايد گفت ديگران تقريبا از روى نسخه وى دنباله اين تجدد را گرفته و كتب و رسائل مختلفه بر همان روش تأليف كرده است .

8

نام کتاب : تحفه حكيم مؤمن يا تحفة المؤمنين ( فارسي ) نویسنده : محمد مؤمن بن محمد زمان تنكابني    جلد : 1  صفحه : 8
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست