responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : تحفه حكيم مؤمن يا تحفة المؤمنين ( فارسي ) نویسنده : محمد مؤمن بن محمد زمان تنكابني    جلد : 1  صفحه : 278


پس خود را بلباس پيچيده استراحت كنند تا عرق خشكشود واحتياط از هوا بسيار بايد نمود ومجموع آب چينى را در عرض شبانه روزى صرف كنند بعضى را گرم يا نبات وبى نبات وقدرى سرو بجاى آب وقدرى را طعام باو طنج نمايند وبايد اصلا آب درمدت خوردن چينى ميل نكند وبعد از فراغ بجاى آب چند در بايد عرق بيد مشك وگلاب وعرق گاو زبان وعرق رازيانه بحسب هر مزاجى بنوشند وقبل از يك هفته البته آب نبايد خورد وبحمام نبايد رفت ودر اثناى خوردن چينى بجهة ضرورتى حمام جايز است بشرط سرعة خروج وهر چند ايام نخوردن آب زياده باشد بهتر است ودر تعريق مراعات بنيه وحالات شرط است بعضيرا هر روز جايز است وبعضى وقتى دون وقتى وهرگاه علة در عضوى بوده شامل تمام بدن نباشد هر روز همان عضورا بجاز چينى بدارند وچون خواهند كه معلوم كنند كه آب بنصف رسيده است يا نه بايد ثقبه در وسط سرپوش ديگ كرده بخمير مسدود كنند ونصف آب مقرر را با چوب چينى در ديگ ريخته چوبى باريك اندازه گرفته موضع اندازه را لثه پيچيده بعد از ان نصف ديگر آب بريزند وبعد از جوشيدن بقدريكه بوقت امتحان رسد آن چوب را از ثقبهء سرپوش فرو برده ملاحظه موضع لته پيچيده نموده از رطوبة وعدم رطوبة لته مشخص نمايند وبتجربه رسيده است كه چون يكمن شاه هيمهء خشك بقدر چراغى بسوزانند آب بنصف مىرسد وبايد هر روز ويك چوب چينى را از لاى واز درد مطبوخ سابق او پاك كرده هر چه مضمحل نشده رنگش سياه نگشته باشد اضافهء چوب خنى لاحق نمايند كه باعث قوة آن مىگردد وبعضى فرموده اند كه بايد يكبار هر روز جوشيده آن را خشك كرده بار ديگر به دستور سابق جوشانيده بنوشند وباعتقاد وحقير آنكه اگر ورا بعد از فراغ خوردن چينى بجوشانند وبجاى آب وعرقها مدتى بنوشند در بعضى امراض مستحكمه بغاية نافع وبهتر از گلاب وساير عرقهاست ومدة ومدت پرهيز اقل آن دو ماه واكثر يك سال ومتوسط شش ماه بايد ودر ايام پرهيز احتباب از لبنيات سواى روغن از جميع ترشيها وسبزيها وميوهاى تازه لازمست وشيرينى بافراط خوب نيست وتا چهل بوم جماع نبايد كرد واعراض نفسائى مثل هم وغم وغضب مفرط بغاية مضراست وانچه بخاطر قاطر مىرسد انستكه پرهيز بايد موافق علة ومزاج باشد چه محرور المزاج را شربت انارين وبعضى از بقول بارده وبر شير تا خفيف داده واصلا ضررى مشاهده ننموده بلكه باعث تعديل گشته بو بهترين اوقات استعمال او مبرود المزاج را فصل بهار ومخرور اوسط پائيز است وساير خواص واحوال چوب چينى در مفردات مذكور شد دستور آشاميدن چوب چينى بطريق قهوه جوشانيدن او بطرقيست كه مذكور شد ومقدار او تا هفت مثقال كافيست وآب او تا نهصد مثقال كه بنصف رسد وهيمه تا پنج چهار يك تبريز آب را بنصف ميرساند وشروط به دستور يست كه مذكور گرديد از نخوردن آب ونرفتن حمام ونكردن حماع وامثال آن ودرين دستور اصلا ضررى در هيچ مزاج مظنون نمىگردد وقلة مقدار وكثرت آن وكمى وزيادتى آن بحسب هر مزاج وهر علتى متفاوتست وكليه بايد در ايام شرب او اصلا اب نخورد پس اگر آب زياده ميل شود زياده بايد گردد واگر كمتر خواهش كنند هيمه را زياده بسوزانند تا آب كمتر از نصف بماند وقوتش قويتر گردد واگر مطلب كمى قوت وكثرت شرب باشد كمتر بجوشانند تا آب بيشتر بماند وقوتش كمتر باشد واين قاعدهء عضميست بجهة توافق امزجه دستور نقوع چينى كه جهة محرور المزاج وخفقان وناقهين وتقوية اعضا وقوى وامزجهء اطفال وتقوية اعضا نافع است ودر فضل گرمى هوا موافق چوب چينى را از يك مثقال تا هشت مثقال بايد سوهان نمود ودر عرقهاى مناسبه وادويهء موافقه سه شبانه روز در شيشه وامثال آن خيسانيده وكرر برهم زد پس صاف نموده نوشيد هر گاه جهة خفقان حار وامزجه وامراض حاره باشد با صندل سفيد وگشنيز خشك وگلسرخ بالسويه بقدر چينى در گلاب يا عرق نيلوفريا عرق بيد مشك وعرق گاو زبان ارچهل پنج مثقال تا نود مثقال بخيسانند وبا اشربهء مناسبه در هر امرى بنوشند وهمچنين هر گاه بجهة علة عضوى دهند بادواى مناسب آن عضو بخيسانيد وهر چه بعد از سه روز صاف كرده باشند جرم او در آبسه يا عرق مناسب بقدر ضرروة خيسانيده بجاى آب در ايام شرب لقوع بنوشند وقدر چينى بجهة اطفال از يك مثقال تا چهار مثقال وغير اطفال از چهار مثقال تا هشت مثقال باشد دستور حلواى چينى چوب چينى از تافته گذارنيده با نشاسته با شيرهء برنج وشكر وروغن تازه حلوا ترتيب دهند واگر تسخين مطلب باشد دارچينى وزر نباد وتخم ففر گنجشك وامثال آن قدرى اضافه كنند وبايد از جرم چينى قدر هر شربتى زياده از سه مثقال نباشد واستعمال جرم او جهة صاحب سدهء احشا مضر است ونفعى كه در چينى متصور است با آب اوست وانسب انستكه قدرى معتدبه او را كوبيده سه روز خيسانيده بجوشانند وحلوا را با آب او ترتيب دهند ودر معاجين عسل نمعجون را با آب او بقوام آورده جرم او را استعمال ننمايند وحقير مشاهده نموده كه جمعى بجهة نفع عاجل از جرم او را استعمال نموده بقدرى نتفع شدند اما از احداث سدد غافل وبعد از مدتى بنكال او رسيدند وسفوف او جهة رطوبة مفرط معده واسهال بلغمى نافعست دستور اشاميدن حشبه در تشخيصات مذكور شد كه عشبة النار ياسمين بريست وچون مغربى از او قويتر است لهذا در انيز مان آشاميدن آن قسم بطريق مخصوص متعارف شده است استعمال آنكه هر روز پنج مثقال را بقدر جوجى ريزه كرده با گلاب وعرق بيد مشك وعرق رازيانه از هر يك نود مثقال يكشب

278

نام کتاب : تحفه حكيم مؤمن يا تحفة المؤمنين ( فارسي ) نویسنده : محمد مؤمن بن محمد زمان تنكابني    جلد : 1  صفحه : 278
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست