وسى مثقال از شيرهء او با افتيمون جهة امراض سود اوى وبا خيار شنبر جهة تبهاى بلغمى وبا عسل ونطرون وبادام وانيسون وفلفل جهة ثيقهء دماغ وبدن از جميع اخلاط فاسده ودرد مفاصل وشرى وبخارات وموى وبا مزروه ء ماش وبخوداب منضج ومحلل ومسهل بلغم رقيق وسوخته وحشقمه با شيرهء او جهة قولنج وامراض دماغى مفيد وجوشانيدهء او را قوة مسهله ضعيفتر است ومضر معده ومصلحش انيسون وقدر شربتش از ده درهم تا بيست درهم است وروغن تخم كافشه قريب بروغن تخم كتان نو قايم مقام روغن تخم انجره وجهة ربو وتحليل او رام واخراج كرم معده نافع ومضر معده ومداومت شرب او وتدهين او را مورث برص يافته‌اند وقرطم برى شبيه به بستانيست وساقهاى او پى برگ وسفيد ودر آخر ساق برگ وگل وثمرش ظاهر مىشود وگل وثمرش ظاهر مىشود وگل او زرد است در دويم خشك ودر كرمى معتدل وشرب يك مثقال از برگ وثمر او با نيم مثقال فلفل جهة گزيدن عقرب نافعست وگويند ماداميكه عقرب گزيده او در دست نگاه دارد ادراك الم نمىكند وچون بيفكند ادراك مىنمايد قرون السنبل دواى سمى است واختلاف بسيار در او كرده اند وآنچه از كتب حكماى هند ظاهر مىشود قسمى از بيش ساه است سياه وباريك وبا درخشندگى واز سعد باريكتر ودرازتر ودر ريشهء بعضى از سنبل هندى يافت مىشود وقسمى از آن نزد سفيد مىباشد در چهارم كرم وخشك وضماد او با سركه رافع زخمهاى كهنه وروغنى كه در آن جوشانيده باشند رافع جميع دردهاى بارده وصلابت اعضاست ربع درهم او كشنده است باختلاط عقل وبول الدم قرقو معما اسم يونانى سفل روغن زعفرانست در سيم كرم وخشك ومنج ومسخن ومدر بول ومحلل صلابات واكتحال او جالى بصر ومقوى روح باصره است قراطارغون نباتيست برگش مثل برگ گندم وتخمش شبيه بجاورس وبغايت تند وگويند چون مرد وزن چهلروز قدر ى از آن ناشتا تناول نمايند وبعد از آن مباشرت واقعشود به پسر حامله كردد قرطاس به فارسى كاغذ نامند ومراد اطبا از آن كاغذ مصريست كه از ساق بردى ولعاب بشنين ترتيب دهند سرد وخشك وجهة قرحهء ريه وسوزش معده وامعا وبا طبيخ سرطان جهة قطع خونى كه از شش آيد مفيد وخيسانيدهء او در آب وسركه قاطع نفث الدم واسهال وسوخته او جهة جراحات عظيمه وتقوية لثه ومعفه وزخمى كه در پا از موزهء وكفشه بهمرسه وتفوخ او جهة رعاف وحقته او جهة قرحهء امعا وبخور او جهة زكام واكتحال او جهة بياض ودمعه وقرحهء چشم نافع وقدر شربتش يك مثقال وبدلش بردى سوخته وكاغذ كبود وسوخته قايم مقام اوست قرطمان مغرب از هر طمانست ومذكور مىشود وابوحنيفه دنيورى اسم درختى دانسته است شبيه بدرخت چنار ودر ساحل عمان يافت مىشود وبرگ وشاخ او خوشبو وشرب خشك او را بقدر دو مثقال جهة اسهال سفيد دانسته است قرقسيون وقرقيسا اسم يونانى كبابه است قريص غذائيست كه از لحوم لطيف مثل ماهى وبزغاله وجوجه وپاچه با سركه وترشيها وميوهاى تازه وخشك وادويهء خوشبو ترتيب ميدهند مسكن حدة خون وصفرا وقاطع بلغم ومضر سوداوى وعلل اعضاى تنفس است قرا وضم اول كنه نامند حيوانيست مثل ساس ودر بهايم متكون مىشود ودر طبع وافعال مثل فسافس است قرد بكسر اول وفتح ثانى به فارسى او را بوزينه وميمون وكبى نامند در جميع خواص قريب بانسان وطلاى خون او مانع روئيدن موى ومجربست كه در كتب قدما مرقوم است نيز از آن حاصل ميشو واز اسرار مكتون مىشود ودر طبع وافعال مثل فسافس است موى ومجربست نبات الشيخ است وگويند حنفساست ونزد بعضى لوبيا قرنفل شامى قرنفليه است قريطه خرنوب شايست قرمعا سلحفاتست قرقف حمز غليظ است قرن الخرتيت شاخ كركدنست قرقنيو اسم يونانى سرطانست قراقيوس بلغة رومى اشتر غاز است قرقارس بيونانى اسم خبى است قراطن ماء العسل ساذج است قرقة الطيب قرقة القرنفل است قررشيون قراسياست قردامون وقرد مامون قردماناست قرد قرداست قريض بتشديد را بزر الاشجره است قرضى خسك است قرفقان وقرنقار وقربنا زكرويا قراض بابونجست قرن البحريه جانست ونزد بعضى كهربا قرول وقرد اليون بيونانى بسد است وقردامن بيونانى حرفست قرطم هندى حب النيل است قرنفل بستانى فرنجمشك است قرخان نوعى از فطراست قرمانيون اقحوانست قرقوا اسم يونانى زعفرانست قرد امينى حرف الماء است قرقرون سعد است قريوله نوعى از لبلابست قرقشيم اسم تركى رصاص اسود است قروط اسم تركى تدز جست قراقوش اسم تركى عقابست قراطارخ اسم تركى صفر است قرباغه اسم تركى صفدع است قرساق اسم تركى فنك است قزاح بقاف وزاى معجمه اسم مغربى نباتيست خوشبو وشبيه برازيانه واز آن كوچكتر وشعبهء او بيشتر ومتشبك وتخمش مانند انيسون در سيم گرم وخشك ومدر بول وحيض ومسكن دردهاى بارده ومحلل رياح وتخم وشاخ او در اطعمه باعث لذت آن وچون آب طبخ او را تا ربع رطل

205