< فهرس الموضوعات > حرف الصاد مع الواو والهاء والياء < / فهرس الموضوعات > < فهرس الموضوعات > " حرف الضاد " حرف الضاد مع الالف والباء < / فهرس الموضوعات > وثمرش شبيه بخوشه جت الخضرا وقوت چوب او تا سى سال باقيست وآن سفيد وزرد وسرخ مىباشد سفيد وزرد او در سيم سرد ودر دويم خشك وسرخ آن بعكس آن مقوى معده ودل ومفرح وقابض وبا ترياقيه ومستدد وجهة خفقان حار وتبهاى تند والتهاب ومنع صعود نجارات بدماغ نافع وطلاى او جهة دفع بوى نوره ودرد سر حار وباد سرخ ونمله وحمره ونقرس او رام حار مفيد خصوصا با آب عنب الثعلب وحى تعاليم وامثال او وبا نصف وانزروت وسفيدهء تخم مرغ جهة منع نزلات بچشم وساير اعضا تافع وبالخاصيه طلاى او مورث خارش بدن وحرارت ورافع او سركه در روغنهاى گرم لطيف است وبغايت مضر باه وقاطع باه ومضر صوت ومصلحش وعسل ونبات وشربتش يك مثقال وبدن سفيد او نصف او كافور وبدل سرخ او مثل او قوقل است وضماد صندل سرخ با روغن زنبق جهة اعيا وبا گلاب جهة قلاع مفيد ودر ساير آثار سواى تفريح مثل سفييد است صن الوير وصيت كه از يمن آرند واصل او معلوم نيست گويند بول حيوانيست مسمى بور بقدر گريه در سيم گرم وخشك وقاطع اسهال وضيق النفس وامراض بارده مؤثر وجهة اند مدل جراحات جميع حيوانات وقطع سيلان خون وتحليل او رام وحمول او جهة قطع حمل مؤثر وطول مكث او بر بدن مفرح جلد ومصلحش روغن گل است صنار معرب از چنار وفارسنست صندل حديدى خماهانست صنوبر الارض كما فيطوس است صنوبر هندى ديو داراست صنط قرط است صندل كاچول بلغة تنكابن اسم خف الغراب وآن قسمى از حلزون بريست صوف به فارسى پشم نامند سياه او كرمتر از سرخ واو از سفيد اسخن ومجموع او در آخر دويم گرم وخشك وسرخ او جهة شرى بيعديل وكمادان كه بشراب كرم تر گرده باشند جهة رفع صلابت جميع اعضا وقطع سيلان خون مجرب دانسته‌اند وكماد گرم آن جهة رفع سرفه ونزلات رقيقه ودرد سينه مجرب وبا روغن گلسرخ محلل او رام وترياق زخم سك ديوانه مجرب وپوشيدن جامهاى پشمين مسخن ومجفف بدن ومورث خارش وفرش او جهة نقرس ومحرق مغسول وغير مغسول او در خواص مثل شعر است صوف البحر چيزيست شبيه به پشم كه از صدف بزرگى در بحر مغرب گرفته مىشود وضماد او در قطع خون واسهال سريع الاثر ودانسته‌اند صوصل اسم مغربى شويدر است صواس اسم يونانى صعتر است صوف الحجامين اسفنج است صوف الارض فراسيونست ضارا خردونست صهبا خمراست صيقو اسم يونانى اسفنج است صياه فتاد است حرف الضادضان به فارسى گوسفند ماد ووميش وبعرف اطبا مطلق گوسفند است وبهترين او يك ساله ودو ساله است كه فربه باشد وچهار ساله وزياده از آن غليظ وكيف ومولد خلط فاسد وگوشت كردن وحوالى آن بهتر از ساير اعضاست در دويم گرم وتر ومسمن ومقوى بدن وكثير الغذاو مولد خون وشير وسريع الهضم ودل وجگر وكردهء او مقوى دل وجگر كردهء انسان ومغز سر آن مورث بلادت ونسيان وخوردن گوشت آب مهراى آن با سركه وعسل مداومت نمايند وغذا منحصر در آن باشد جهة سرفه وسينه وضيق النفس وحرقة البول بسيار مفيد وزهرهء او جالى آثار وجهة اقسام قوبا وبا عسل جهة خزاز واكتحال او جهة بياض وخون او جهة جگر وجرب وطلاى سرگين او جهة تحليل او رام واستسقا والتيام زخمها وبا سركه جهة شرى وبا موم روغن جهة تاليل ولحم زابد كه توثه نامند وبا سركه جهة سوختگى آتش ودر دفع داحس مجرب وشرب استخوان سوختهء قبرقهء او قاطع اسهال وسيلان خون وپيچيدن او در پوست او كه با كرمى ذبح باشد رافع درد ضربه ومانع زخم شدن عضو مضروبست ودر ايام طاعون دو با استعمال گوشت گوسفند بجهة كثرت تولد خون جابر نيست وسركه وآبكامه ملطف ورافع ثقل اوست ضال اسم سدر جبلى است وضبع وعرجا به فارسى كفتار نامند ووصف او بعرجا جهة كوتاهى دست چپ اوست واو بسيار ضعيف القلب وكثير الجماع وخايف مىباشد گوشت او در آخر دويم گرم ودر اول او خشك وچون زنده او را دست وپابسته در آب گرم وروغنها مهرا پخته در آن بنشيند جهة مفاصل ونقرس وامثال او بغايت مفيد است وحمول جلد تهيگاه وكه سوخته باشد رفع ابنه مؤثر ونشستن بر روى جلد او مورث ابنه ورافع نقرس است وشرب خون او رافع جنون وآب خوردن در پوست او مانع وحشت از آبست كسى را كه سگ ديوانه گزيده باشد وچون از آن كبل ساخته حبوباترا به آن پيمانه كنند موجب منع فساد حبوبات ودفع فساد زراعات است ونگاهداشتن دندان او مانع فرياد سگ است نسبت بدارندهء او وزهرهء او را با مثل و روغن اقحوان سه روز در ظرف مس گداخته ودر هر ماه دوبار طلا كنند جهة رفع بياض چشم ونزول آب مجرب دانسته‌اند وجالينوس گويد نيم درهم او مسهل اخلاط دماغى است ومضر مرار ومصلحش عسل وطلاى او بعد از كندن موى مانع روئيدن او وگويند مجربست وزهرهء او را با بيه شير جهة گلف وموى سوخته او جهة قطع نزف الدم وخصيهء نمكسود او بقدر يك مثقال با آب گرم جهة درد جگر نافعست ؟ ؟

174