responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : تحفه حكيم مؤمن يا تحفة المؤمنين ( فارسي ) نویسنده : محمد مؤمن بن محمد زمان تنكابني    جلد : 1  صفحه : 324


وبسيار خوش مزه است وجمعى كثير از اطبا جهة نواب خاقان خلد آشيان صاحبقران بجهة اين امر حبها ترتيب نموده هر يك بى علتى نبوده بعضى زود آب ميشد وبعضى با اندك وقتى نرم ميشد وبعضى بدمزه بود واين حب بغايت مسخن طبع شده وفي الواقع بيعد يلست پنير مايهء شتر اعرابى عنبر اشهب مشك خصية الثعلب خولنجان مصطكى قرنفل بقدر مغرفند قى حب سازند وروزى يك عدد تناول نمايند واز عقب او شراب با شير تازه با آب تره تيزك با آب نخود خيسانيده بنوشند واز اين حب تا نيم مثقال ميتوان خورد ومرطوب المزاج زياده ميل ميتواند نمود حب جهة بواسير ريحى وموى وقاطع خون ومجرب است منقول از كامل الصناعة هليله سياه آمله هليله تخم مورد جفت البلوطرا هيئت گلنار مصطكى جوز بوا سنبل الطيب قرنفل تخم كند نا مقل خبث الحديد مدبر برشته هليلجاة وتخم كندنا را در روغن زيتون بجوشانند ومقل را با آب برگ سرد حل كنند وادويه را به آن بسرشند وحب بسازند ودول با آب گرم بنوشند حب سعال جهة ضيق النفس وسرفهء دايمى سخت وتليين سينه وتصفيهء صفوف وجهة ربو نافع است بادام شيرين تخم كتان بريان كرده كثيرا حب الصنوبر الكبار صمغ انيسون اصل السوس رب السوس فايند شكر بالسويه با اندكى عسل وآب رازيانه بسرشند وحب ساخته در زير زبان نگاه دارند باب سيم در اقرص اقسام قرص مثل اقسام حب است وحد وسط سفوف ومعاجين اند ومخترع او اندر وماخيس قديم است وانچه مشتملست بر ادويهء كبار وذو ؟ ؟
وافيون دار قوتش تا چهار سال باقيست ومسهله وغيره اقسام آن در بقاى قوت مثل حبوبند وحفظ قوه ادويه در قرص زياه بر سفوفست قرص افعى در اول سيم گرم وخشك وملطف ومبهى ومقوى حرارة غريزى وپادزهر سموم وجهة بقاياى جذام ورفع تحليل خلط محترق بطريق دفع بظاهر جلد نافع قوتش تا دو سال باقيست وبعد از شش ماه استعمال نمايند وبعد از تحويل شمس بحمل افعى ماده را صيد بايد نمود وبلافاصله ايام بعيده سرش را با دنبالش بسته بر روى تخته بقدر چهار انگشت از سز وچهار انگشت از دنباله يكضرب قطع كنند و پوستش را بيرون كرده به آب بشويند وبا اندكى شبت ونمك در ديك سنگى يا سفالين بجوشانند تا مهرا شود پس استخوان را دور كرده گوشت او را با ربع او نان ميدهء خشك در هاون سنگ با مرق او مهرا بكوبند تا يكسان شود وقرصى بقدر يك مثقال بسازند ودر روى پرويزن خشك كرده در شيشه ضبط نمايند ودر وقت ساختن دست را بروغن بلسان چرب كنند واگر نباشد بروغن زيتون كهنه وبايد افعى قوى الحركة باشد وكردنش باريك وچهار دندان داشته باشد كه علامت ماد كيست واشقر وسياه وابلق وسرخ بكار نمى آيد قرص اسقيل كه از اجزاى ترياق فاروفست جهة سموم وربو وعسر نفس وجير كسر نافع وجهة استسقا بيعديل عنصل مشوى در خمير گرتفه را كوبيده بوزن او آرد گرسنه با شراب معجون ساخته با روغن گل دست را چرب نموده قرص سازند وبدل شراب مثلث ميتواند بود واندر وماخس حكيم اسقيل را دو وزن وآرد گرسنه را يكوزن كرده قرص اندر وخورون كه از اجزاى ترياق فاروقست جهة گزيدن هوام وادويهء قتاله وتخفيف سم وثيقه اعضاى رئيسه وضعف جگر واستسقا و بفتح سدد نافع است ونسخهء او مختلف وبهترين نسخها از حنين بن اسحق است كه صاحب كامل الصناعة ترجيح داده وارشيشعان قصب الذريره اسارون عود بلسان سليخه جعده مصطكى فو از هر يك 6 ل فقاح اذخر زعفران از هر يك 12 ل دارچينى حماما مر صاف از هر يك 24 ل اقحوان بيست ل سنبل الطيب 16 ل با شراب يا نبند عسل يا جمهورى قرص بسازند قرص اندرو جون الملك كه مؤلف آن باسم پادشاه آن عصر تاليف كرده وخرد اعظم ترياك غرزه وبعضى معاجين كبار است مقوى معده ودماغ وجگر وياقوة ترياقيه وجهة علل باردهء اعضاى رئيسه مفيد بابونهء سرخ وسفيد سماق بيدانه مر صاف اسارون انيسون اشنه قصب الذريره عود بلسان بالسويه با شراب جمهورى با مثلث يا نپنذر قرص بسازند قرص لك كه از اجزاى معاجين كبار است فيلجوش كه لوف باشد يكجز ولك مغسول دو جر وبا شراب يا جمهورى يا مثلث قرص بسازند قرص آذر معموكه از جملهء اجزاى مخلصه است كه سوطيرا گويند ملطف وجهة استسقا وامراض جگر وسپرز ومعده نافع وضماد او محلل او رام بازده وجهة درد سر بلغمى ونزلات قديم بسيار مؤثر است حماما دار شيسعان قسط تلخ قصب الذريره فلفل سفيد قرنفل نانخواه از هر يك 3 ل دارچينى مصطكى زعفران مر صاف از هر يك 6 ل فويك ل سنبل الطيب ساذج هندى از هر يك رال با شراب يام ثال آن از مذكورات قرص بسازند قرص اقر وقومعا يعنى قرص زعفران از جملهء اجزاء دواء الخطاطيف است در خواص مانند آذر معمو وبعضى هر دو را باين اسم خوانده اند زعفران دارچينى بيخ سوسن اسمانجونى ساذج هندى از هر يك دول گلسرخ حماما قسط تلخ از هر يك ال مر صاف 4 با شراب ومانند آن به دستور يكه گذشت قرص بسازند قرص طباشير ملين جهة تبهاى صفراوى ودموى ورفع تشنگى وتسكين غليان خون نافع است طباشير سفيد گلسرخ صندل سفيد سوده مغز تخم كدو مغز تخم خيار مغز دانهء به رب سوس زرشك منقى صمغ عربى كثيرا ترنجبين با آب ترنجبين قرص بسازند واگر تليين بيشتر خواهند ريوند چينى غاريقون سفيد اضافه كنند مقدار شربت يك مثقال قرص طباشير ملين از تاليف مرحومه مير عطاء الله جد حقير است

324

نام کتاب : تحفه حكيم مؤمن يا تحفة المؤمنين ( فارسي ) نویسنده : محمد مؤمن بن محمد زمان تنكابني    جلد : 1  صفحه : 324
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست