responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : تحفه حكيم مؤمن يا تحفة المؤمنين ( فارسي ) نویسنده : محمد مؤمن بن محمد زمان تنكابني    جلد : 1  صفحه : 27


اصطرك ميعهء يابسه است اصل المرجان بستد است اصل النيلوفر فر الهندى پنج او سيداست اصطفى ميعهء سايله است اصل العرطنيشا او زيواست اصل اللفاح البرى بيروح الصنم است اصموط رته است اضراس الكلب وبسفايح است اضراس العجوز خشك است اطراطيقوس يونانى وبمعنى شبيه الكواكب است و به عربى جالبى نامند و آن نباتيست ساقش كمتر از زرعى وصلب و خشن و بر اطرافش گلى شبيه ببابونج و بعضى از او مايل به بنفشى و در دور آن برگها و مجموع گل و برگها شبيه بكواكب و برگهاى ساق او باريك و دراز و مرغب و تخمش اغبر و تلخ و در دويم گرم و خشك وباقوة مبرده وقابضه ومحلل ومجفف و ضماد برگ او جهة درم حار چشم و برآمدگى حدقه و تسكين درد آن و طلاى گل او جهة تسكين درد حالبين و كنج ران و ورم آن بغايت مؤثر و آشاميدن او جهة خناق وصرع اطفال نافع وقدر شربتش تا دو درهم است اطريه به فارسى آش آرد و رشته نامند و از اغذيه عروفه است و ماهيجه و رشته قطايف و به قرار شامل است آنچه از آرد گندم و روغن بادام و اسفناج و خرفه و امثال آن ترتيب دهند و به فارسى اوماج نامند وجهة سرفه ونفث الدم و خشونت حلق و سينه وقرحهء امعأ و مثانه نافع و مرى معدهء بارده است و آنچه با كشك و ماست و ترشيها استعمال نمايند بطئ الهضم ومستدد و موافق اهدان قويه ومولد بلغم غليظ ومصلحش سير و ادويهء حاره و آنچه از آرد جو ترتيب دهند جهة سل وبتهاى حاره و با ترشى جهة اخلاط حرارى و تسكين حده خون و آنچه با گوشت باشد كثير الغذاء و مرطب بدن و مسمن و با شيرينى كثير الغذاء ومولد خلط غليظ است وقطايف كه به فارسى رشتهء ختائى گويند بدون طبخ بمآب با شيرينيها مستعمل است آنچه از آرد برنج ترتيب دهند سريع الهضم تر از آنچه با آرد گندم و نشاسته سازند وقابض تر و سبك‌تر است و از گندم كثير الغذاء و از نشاسته بدوائيه اقرب است اطباء الكلبه سپستانست اطماط واطموط واطبوط اسم بربرى رته است وفوفل را نيز نامند اطروغا اسم اترج است اطروخيا اسم يونانى بادر بخبويه است اطريون عصارهء فتاء الحمار است اطيطون اسقيل است اطريقون خشك است اطميثا قيصوم است اطا وبيونانى درخت غربست اظفار الطيب به فارسى ناخن پريان گويند و ناخن خرس و ناخن بويا نامند و آن جسم صلبى است ؟ ؟
شبيه به ناخن و مدور و خوشبو و سفيد مايل به سرخى و از سواحل بحرهند خيزد و از اقسام حلزون است و بعضى از و سرخ و با تقعير و بعضى سفيد و بزرگ وباد سومه و كم بو و قسمى بزرگتر از اول و كوچكتر از ثانى و سياه و ناخن ديو گويند و بهترين او قسم اول هنديست و اقسام او را چون بسوزانند بوى جند از و ظاهر مىشود و در دويم گرم و خشك ومدر فضلات و خون وملطف اخلاط غليظه وجهة اختناق رحم وصرع وخفقان معدى و رطوبى و درد بارد جگر ورحم و اخراج و خون منعقد در كرده و جميع امراض باردهء رحم و بخور او جهة صرع و سكته ونزلات وغشى و اختناق رحم واحتبه اين حيض نافع ومصدع ومصلحش سكنجبين ومورث سحج ومصلحش گل ارمنى وقدر شربتش از يك درهم تا سه درهم وبدلش قصب الذريره اظفار الجن نباتيست بى برگ و گل شبيه به ناخن چيده واغبر مايل به سياهى در اول گرم و خشك وجهة يرقان سياه و سرفهء يابسه وبالخاصيه جهة رفع بىخوابى نافع و طلاى او كه با سركه پخته باشند جهة تحليل اورام مفيد ومضر دماغ ومصلحش عناب وقدر شربتش تا سه مثقال اعين السراطين گويند اثلق است و گويند سنگسبويه است اعيون حلبه است اعلو بوطس بعبرانى طلق است اغريوس قثاء والحمار است اغيس يونانى وبمعنى طاهر است و اسم اثلق است اغالوجى اسم يونانى عود النجور است اغرليوس بيونانى حنظل است اغيراطون بيونانى حلفا است اغش بلغة حجاز ويمس نوشادر است اغرسطس بيونانى ثيل است اغليفس بيونانى دوسر است اغيرس بيونانى جوز رويست اغريا بيونانى بمعنى ارض است اغليقى اسم يونانى مفتحج است اغبر عبارتست از شيخ و نبات و توتياى كرمانى كه با يكديگر سائيده باشند اغلان آشى اسم تركى جند است اقنيقطس اسم يونانى وبمعنى محلل است و آن نباتيست كمتر از زرعى و ساقش باريك و گلشن ؟ ؟
به سفيدى و برگش عريض و پرشاخ ومزغب و تخمش بزرگ تر از تخم شلغم و در غلاف شبيه بغلاف تخم ترب و پنجش پى ريشه و نرم و با عطريه و بوى گياهش شبيه به بوى ترنج ومنبت او ساحل بحار و دور آبها و جائى كه جو و عدس كاشته باشند و در مصر و ساحل درياى شام بسيار است و در صعيد مصر آن را شلجم نامند ودردويم گرم و خشك و با اندك حده و برگش و ساير اجزاى او جهة سدهء جگر وسپرز و تحليل اخلاط غليظه واعياد و صلابات و درد پا ونفخ سپرز واحشاء و ضماد پختهء او جهة جميع سموم قتاله نافع و با سه روز با شراب شيرين استعمال نمايند وقدر شربتش تا دو مثقال و از تخمش نيم مثقال و عصاره و پخش در منافع قوىتر و بعد از فصل بهار در پنج او رطوبتى نمىماند كه عصاره توان گرفت و روغن او در آثار مثل اوست وزيت الشلجم نامند افنيقون بيونانى نباتيست شبيه با فنيقطس مگر در بو و در زراعات مىرويد بغايت سرد و مخدر و در اطليهء رادعه مستعمل وشرب او جايز نيست افيميدون بيونانى اسم نباتيست ما بين شجر و گياه و منحصر در ساقى و برگش زياده بر دوازده عدد نمىشود و بى گل ثمر و ريشهاى او باريك و سياه وثقيل الرايحه وبيطعم سرد وتر وضمادش مانع بزرگ شدن پسان خصوص با روغن زيتون نارس و آشاميدن

27

نام کتاب : تحفه حكيم مؤمن يا تحفة المؤمنين ( فارسي ) نویسنده : محمد مؤمن بن محمد زمان تنكابني    جلد : 1  صفحه : 27
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست