خصى الكلب است قاتل العلق نوعى ازاناغلس است كه شكوفه او كبود باشد ونزد بعضى نوعى از مرز نجوش است قاطر دم الاخوين است قاقاليا اسم يونانى بقلة الاوجاع است قار واسم يونانى كروياست قاقيا اقاقياست قاره سطاخنيس است قاطون اسم رومى نوشادر است قاسنى اسم تركى بازرد است قاپش اسم تركى قصب است قارنى ياروق اسم تركى برز قطوناست قار اسم تركى نلجست قاوون اسم تركى بطبخ است قارپوز اسم تركى بطبخ هنديست قان اسم تركى دم است قاپوق اسم تركى قشر است قارج اسم فارسى فطر ماكول است قار اسم تركى مصل است قبج به فارسى كبك وبتركى ككليك نامند در دويم كرم وخشك وكثير الغذا وسريع الهضم ومبهى ولطيف ومولد خون صالح وحابس اسهال وجهة فالج ولقوه وامراض باردهء دماغى وجگر ومعده وسينه واحشا نافع ودر مزاج محرور ودر هواى گرم وبا شراب مصدع ومورث خارش بدن ومصلحش سكنجبين وترشيهاست وشرب يك مثقال مغز سر او با نيم مثقال صندل جهة يرقان ويك مثقال جگر خام او جهة صرع وزهرهء او جهة تقوية وجلاى بصر وبياض وشب كورى وجرب چشم وبا مرواريد وشكر بالسويه جهة بياض وجرب مجرب وضماد او بر چشم با روغن زيتون بالسويه جهة نزول آب وسعوط او در اول هر ماه يكبار جهة قوة حافظه ورفع نسيان مفيد وبيضهء او كه در سركه عنصل پخته باشند جهة درد شكم ومغص وپخته او در غير سركه مورث فصاحت وضافى آواز ورافع سرفه وخام او با كندر مسمن بدن واكتحال خون خشك كردهء او با زجاج سفيد جهة جرب وناخنه نافع وخاكستر پر او محلل او رام صلبه وطلاى سرگين او رافع گلف ونمش است فنپطه ناطف است قباق اسم تركى فرع است قيلان اسم تركى تمر است قتا وبتأ مثناة اسم خاريست كه به فارسى كون نامند ونوارس قسمى از اوست كه به فارسى قبح گويند وكثير اصمغ كون است ومذكور خواهد شد در دويم گرم وخشك وآب او جهة سرفه وضيق النفس وطلاى او با عسل جهة رفع آثار جلد مفيد است قت رطبهء خشك است قيتل الرعد سلويست قثاء بثاء مثلثه اسم عربى خيار ريزه است كه خيار دراز وخيار چنبر گويند ودر بعضى مكان طول او بقدر زرعى مىشود در آخر دويم سرد وجوف او مسكن حرارة وتشنگى ومدر سنگ كرده ومثانه وجهة التهاب معده وجگر مفيد ولطيفتر از قند وسريع الهضم تر از وتخم او مدر بول ومفتح وجالى وقويتر از تخم قند وپوست وگوشت او مولد رياح وقولنج ودير هضم وخلطى كه از وبهم رسد مستعد عفونة ودر اكثر افعال مانند قند است ومصلحش عسل ومويز ورازيانه وشرب برگ او جهة سگ ديوانه گزيده وخشك كردهء او جهة اسهال صفراوى مفيد است قند اسم عربى خيار است ودر شيراز خيار بالنگ ودر خراسان بادرنگ نامند در آخر دويم سرد وتر ومسكن حرارة صفرا وخون والتهاب احشا ورافع تشنگى ومفتح سدهء جگر ومدر بول ومخرج حصاة وغليظتر از قثار ورافع ضعفى كه از اسهال مفرط حاره بهم رسد وجهة بتهاى شديد ويرقان ودرد سر نافع وآب او تا چهل وپنج مثقال با شكر مسهل مرة الصفرائى كه د معده وامعاء باشد وآب خيار زرد ترش رسيدهء او در اسهال قويتر از آب نارسدهء او وچون قدرى قرنفل در آن خيسانيده روز ديگر صاف آن را با ماء العسل بنوشند جهة نيكوئى رنگ رخسار وتقيح سدد وتحليل مواد حاره نافع ورافع خفقان است در يكروز ونطول آب او مانع تولد قمل وضماد كوبيدهء جرم او جهة جرب وحصف وشرى وخارش بدن ونرم كردن خشونت جلد والتهاب معده واحشا ودرد سر و او رام حاره مفيد و خوردن دو مثقال ونيم از پوست خشك او جهة عسر ولادت بغايت مؤثر ومضر مبرودين وخام كنندهء غذا ومولد خلط قام ودرد تهيگام وچون در معده فاسد گردد ومولد خلط خام سمى ومصلحش نانخواه ومعاجين حار وعسل وبوئيدن خيار جهة اشعاش روح حيوانى ودردسر حار مفيد است وترشى خيار سرد ومطفى حرارة وبسيار دير هضم وبا طعام وبعد از آن مضر است وتخم خيار سردتر از تخم خيار زه ومدر بول ومخرج صفراى سوخته بادرار ورافع بتهاى حاره وورم جگر وسپرز ودرد شش وقرحهء آن كه از حرارة باشد وضماد او با بوره وعسل محلل او رام جلد ست ومضر انثيان ومصلحش كتيرا وبدلش تخم خيار زه وشربتش تا پنج درهم است وروغن خيار كه مانند روغن كدو ترتيب ميدهند در افعال ضعيفتر از تخم كدوست قثاء الحمار به فارسى خيار دشتى نامند بقدر بلوطى وبسيار تلخى مىباشد ونبات او ساقدار وغير مفروش بر زمين است وبرگش كوچكتر از برگ خيار وبا خشونت وبا زغب وبيخش بزرگ وسفيد ومنبت او خرابها وموضع ريك داء وقويترين واجزاى او عصارهء ثمر اوست كه افشرده صمغ او با قدرى نشاسته آميخته قرص كرده باشند وقوتش تا ده سال باقيست وغير مغشوش او املس وبغايت تلخ وبمقاربت شعله ميسوزد وبسيار سفيد نمىباشد وزبو نترين او كراثى رنگ وخشن است وريسم گرم خشك ومسهل مرة السودا او بلغم خام وزرادب ومقى ومنقى دماغا ورافع استقسا وسرفهء بارر او ربو وضيق النفس ورياح غليظه وسپرز ويرقان سياه ومنك

201