ورفع سدد وورم صلب جگر مجربست وبايد هر روز سى وپنج مثقال بنوشند وبخور شاخ وبرگ او جهة زكام وخشك كردن آبله وزخمها در اخراج زلو از حلق مؤثر وخاكستر او جهة استرخاء وخروج مقعد وقروح رطبه وسوختگى آتش وسه دفع بخور برگ او جهة ساقط كردن دانهء بواسير وثاليل مجرب است ودر ساير خواص مثل اثل وثمرش در جميع صفات مانند عذبه وتكرار موجب اطنابست طرخون به فارسى طرخونى نامند واز سبزيهاى معروفست وبيخ برى ادعا قرقر حاست در سيم گرم وخشك ومجفف ومقوى معده ومخدر ومغير ذا يقده مشهتى وخوشبو كنندهء دهان ومحلل رياح واخلاط لزجه ومفتح سدد ومصلح هواى وبائى وطاعون وخائيدن او جهة قلاع نافع واكثار او محرق خون وقاطع باه ومصلح او بقول بارده ومخشن سينه ومصلحش عسل وبطيئ الهضم ومصلح او كرفس است ومقوى فعل او رازيانه است طر اعينون اسم يونانى وبمعنى شبيه به پيش است وآن دو قسم مىباشد يكيرا برگ وشاخ بزرگ ومانند اسقولو قندريون وبا اندك زغب وصمغ او مانند صمغ عربى ودر جزيرهء اقريطن بسيار است ويكى كوچكتر ودر ساحل دريا بهم مىرسد بيساق وبر شاخهاى او دانها بقدر كند مى دهرد وسر او باريك وسرخ در سيم گرم وخشك ومدر حيض وجذاب ومخرج خار وپيكان انوبدن ومفتت حصاة ويك مثقال او با شراب مخرج جنين است شربا وحمولا طراثيث بمعنى رب الارض ورب رياح وآن نباتيست خشبى شبيه بقطر ودر زمين فرو رفته وسرخ وسفيد مىباشد وگياه او مثل برگ پيچيده وبيشتر در نخود زار وزير درختها ميرويد وقسم سرخ او شيرين وماكول است وبا قبض وسفيد او تلخ مىباشد در سيم سرد وخشك وبسيار قابض وقاطع اسهال وسيلان خون وعرق ومقوى معده وجهة اعياد وروع مواد حاره نافع ومضر ريه ومصلحش شكر وشربتش تا دو درهم وبدلش سدس وزن او عفص وبوزن او صمغ عربى طريفلن اسم يونانى وبمعنى ذو ثلثه او را قست ومشترك در حند قوقا ونبات خصيه الثعلب وبه عربى مراد از او حامنه است وآن نباتيست قريب بزرعى وشاخهاى او باريك وسياه وشبيه باذخر وبرگش مثل حند قوقا ودر هر شعبهء سه عدد وگلش بنفش ورايحهء او شبيه بعصفر وبيخش دراز وصلب وتخمش مايل به پهنى وبا زغب ومستعمل از او تخم وبرگست در سيم گرم وخشك ومدر بول وحيض ومقوى معده وجگر ومفتح وبا سكنجبين جهة سموم هوام وسپرز وبا آب سرد جهة عسر بول وصرع وابتداى استسقا ودرد رحم وبيخ او از ادويهء كبار ترياقيه است وشربتش او درهم ومضر كرده ومصلحش كثير است وگونيد سه عدد برگ وتخم او جهة تب مثلثه وچهار عدد از هر يك جهة ربع بالخاصيه مؤثر است ونطول طبيخ او رافع الم گزيدن هوام ومقرح جلد ومصلحش لعاب بزرقطوناست طريقوليون نباتيست بقدر شبرى برگش شبيه به برگ مثل واز آن غليظتر وگلش در طرف صباح سفيد ودر نصف روز بنفش ودر شب سرخ تيره مىباشد وبيخش خوشبو وسفيد وبطعم زنجبيل در اول سيم گرم ودر آخر آن خشك وقاطع اخلاط بارده ومقوى معده وجگر ومدر بول ومسهل اخلاط لزجه وجهة خفقان ورفع سموم نافع وشربتش ناد ودر هم ومضر سقل ومصلحش كثيراست طرموق خفاش است طرطير دردى خمر است ودر حرف دال مذكور شد طريخ اسم شاه ماهى فارسيست ودر سمك گذشت طرثوث طراثيث است طريفان طريقوليونست وگويند قرطم برليست طريفلا وطرسطوج وطرذيلون سيساليونس است طراغيس سلت است طرينون حجر اليشف است طروقون برطانيقى است طريخو مالس پرسياوشانست طراغور يفارس فودنج جبلى است طرغلوديس صفرا غونست طربيله طريفلن است طريغون شفنين بريست طرخشقوق وطرشقوق هند باى بريست طرو قومون از عرور است طر حما طيقون اسم كحلى است طرمينس اسم سريانى بطم است طراغافيثا اسم يونانى كثير است طراخينس اسم يونانى خندروس است طرشولى اسم اندلسى قسم صغير مريو ماست طرم اسم مركب عسل ومسكى است طشير وطشور طيرانه است طفل اسم اندلسى قيمولياست طفله شاه ترج است طفسيقون طخشيقونست وگويند اسم شوكرانست طفى درخت مقل است طفيثل عدس مقشر است كه در سركه پخته باشند واز اغذيهء قديمية ومقوى معدهء حاره است وقليل الغذا وجهة بتهاى مركبهء بلغمى وصفراوى وقطع نمودن حيض وسلس البول وتسكين حدة خون وصفرا نافع ومضر امراض سوداوى واعضاى عصبانى وقاطع باه ومصلحش شيرينيها طلق معروفست وآن سفيد نقره مانند وزرد طلائى ويمانى وهندى ومغربى مىباشد وبهترين او يمانيست كه صفايح او بسيار رقيق جداشود وبراق وصدفى رنگ باشد در دويم سرد ودر آخر سيم وخشك ومستعمل از ومحلوب ومحلولست وطريق حل واقسام حل او در دستورات مذكور مىشود چون بتنهائى نيمسوزد واحراق او را وگلس بيض ممكن دانسته‌اند وشرب او جهة اسهال وموى وكبدى ونزف الدم اعضا

177