در حمام جهة رفع شهرى مجرب ودانهء ان بغايت قابض وضماد كوبيدهء او جهة شكستگى اعضا وتقويهء آن مجرب وطلاى مطبوخ او به حدى كه غليظ كردد جهة سستى اعصاب وعضلات وسرعت حركت اطفال مؤثر وچون دانهء نبق را بكلاب آغشته زرع نمايند از برگ وبار او بوى گل آبد وچون بعسل آلوده باشند ثمرش شود سداب بيونانى فيجن ودر تنكابن وديلم پيم نامند بستانى او از درخت انار كوچكتر وپر شاخ وبرگش ريزه وبدبو وبسيار سبز وگويا غبارى بر او نشسته وگلش زرد ودر سيم گرم وخشك وتازهء او را خشكى كمتر وبرگ وعصارهء او مدر بول وحيض ومجفف منى ومسقط جنين وقاطع باه ومفتح سدد ومحلل رياح وبا ترياقيه وجهة سپرز ويرقان وقولنج ريحى وامراض مقعد وسينه ورحم وحصاه وبواسير وآشاميدن او كه با شبت خشك جوشانيده باشند جهة تسكين مغص ودرد پهلو وسينه وتنگى نفس وسرفهء مزمن وورم حار ريه وعرق النسا ومفاصل ولرز بتهاى بارده و چون با روغن بجوشانند جهة اخراج كرم معده وطبيخ او در شراب جهة استسقاى لحمى وخوردن او با نمك جهة حدة بصر وخائيدن او رافع بوى پياز وسير وقدر قليل او مقوى هاضمه ومشتى وبا انجير وكردكان جهة سموم مشروبه وسموم هوام ومداومت او هر روز بقدريكه جهة ازالهء فالج ورعشه وتشنج مجرب وتخم او نيز همين اثر دارد وآب طبيخ او بقدر سه او قيه بادو اوقيه عسل جهة فواق مجرب وچون داخل نبيدها كنند باعث خوشبوئى او وشدة اسكار ورفع ضرر او ميكردد ومورث صداع وثقل سرد مصلحش انار ميخوش وبه سير نشت وآشاميدن تخم او بقدر هجده قيراط با شراب جهة رفع مضرت ادويهء قتاله ونيم درهم او جهة عرق النسأ ودو درهم او جهة ازالهء درد گزيدن عقرب ورتيلا مجرب وبه دستور جهة گزيدن سگ ديوانه مفيد ومانع حمل وحقنه مطبوخ او در روغن زيتون جهة عسر بول وبا انجير جهة استسقاى لحمى وبتنهائى جهة تهبج مجرب وبا سركه جهة رعاف وبا ورق الغار جهة ورم انتسيان ويا موم وروغن مورد جهة بثور وبانطرون جهة بهق سفيد وجميع اقسام ثاليل وبا شبت وعسل جهة قوبا وبا سركه وسفيد اب وروغن گلسرخ جهة حمره ونمله وقروح رطبهء سر نافع وبا خود داشتن او بجهة گريختن حيوانات موذى صاحب شامه وقطور عصارهء او كه در پوست انار كرم كرده باشند جهة درد گوش واكتحال او با آب رازيانه وعسل جهة ضعف باصره وسعوط عصاره ء او جهة الصبيان اطفال نافع ومداومت خوردن او مضعف باصره ومصدع ومحرق اخلاط ومنى ومصلحش سكنجبين وانيسون وقدر شربتش تا سه مثقال وبدلش صعتر است وصمغ بستانى وبرى سداب بغايت گرم وخشك وغير ثافسياست وجهة قرحهء چشم وتحليل خنازير و برص وفرزجهء او بقدر يكدانگ جهة اخراج جنين ومشيمه مجربست وگويند بوئيدن برى او باعث رعاف قوى قتال است وروغن سداب كه يكجز واو را با چهار جز وآب وپنج جزو روغن زيتون بجوشانند تا روغن بماند جهة برودت كرده ومثانه ودرد كمر ورحم واسترخاء ودرد پهلو وتحليل رياح ورفع لرز وگرانى سامعه وخوردن او بقدر نصف او قيه در حمام جهة رعشه مجرب وحقنهء او جهة مغص وقولنج ريحى وخلطى نافع است سداب برى برگش باريكتر وشاخش كمتر وبدبو تر وتندتر از بستانى ودر چهارم گرم وخشك وبسموم اقرب وچهاردرهم او كشنده تر از دفلى است واز ملاقات مطبوخ او دست ورم مىكند وعصارهء او را چون بر آهن وآبكينه بمالند مانع زنگ او مىشود وچون او را در مكان گوسفندان ومرغان بريزند حيوان موذى مقاربت آن موضع نكند وضماد پوست نبات او با شراب جهة داء الثعلب نافع وچون برگ او را كوبيده ضماد نمايند موجب جذب مواد واحراق وموت آنعضو مىگردد سدى بستيباج است سدوس نيلجست سداب اغريا اسم سريانى فراسيون است سرخس اسم فارسى است وبيونانى بطارس نامند ودر تنكابين وديلم چماز گويند وآن بيخيست سياه مايل بسرخى وپر كره وپر از ريشهاى باريك وبيساق وبيثمر وبيكل وشاخ از آن بيخ ميرويد بقدر زرعى وكمتر از آن وبركهاى او باز وايد وخشونة ونزديك بهم بشكل پرهائى كه در بال مرغان مىباشد ونوع مادهء او بيشاخ ومنحصر در يك برگ مرتفع در دويم گرم ودر اول خشك ومجفف بيلدغ وجالى ومفتح ورافع قمل ومسقط جنين ومسهل قوى اقسام كرم شكم خصوصا با خربق سياه وسقمونيا وعسل وشراب وامثال او ومفرح ورافع بخار سود اوى ومحلل نفخ وتا چهار سال قوتش باقيست وجهة خفقان عسر العلاج وجراحت كرده ومثانه نافع وآشاميدن يك مثقال او با سه عدد زردهء تخم نمبرشت سه روز متوالى جهة رفع گوفتگى اعضأ وسقطه وضربه بغايت مفيد وچون از نوع نر او شش رطل تازهء نازك را بقدر باقلى ريزه كرده در دوازده رطل عسل بجوشانند تا مهر شود وبا عسل يكسان گردد وهر روز چهارده مثقال بنوشند

144