responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : تحفه حكيم مؤمن يا تحفة المؤمنين ( فارسي ) نویسنده : محمد مؤمن بن محمد زمان تنكابني    جلد : 1  صفحه : 136


صداع شديد نافع ومصدع ومنجر ومضعف اشتها ومغثى ومداومت او مكدر حواس ومضر اعصاب ومصلحش انيسون وسكنجبين وقدر شربتش تا دو درهم وسه درهم او كشنده بتفريح مفرط است وبدلش مثل او قسط ومثل او دانهء ترنج وربع او سنبل رسدس او سليخه است وچون ده درهم آن را به آب سرشته مثل كردكان مدور ساخته تعليق نمايند جهة عسر ولادت واخراج مشيمهء زنان وماديان بالخاصيه مجرب وروغن او كه پنجاه مثقال او را در سه رطل نيم وروغن زيتون با روغن كنجد پنجروز وخيسانيده هر روز بر هم زده صاف كرده باشند در سيم گرم وخشك وملين عصب وصلابت رحم ومسخن ومنوم ومحلل وتدهين بينى وسعوط آن جهة ذات الجنب وطلاى او جهة ثقيهء قروح رحم واعضا وقروح خبيثه وحمول او با موم ومغز استخوان جهة قرحهء خبيثه رحم نافع وبرگ گياه او جهة التيام جراحت تازه ومنع ريختن مواد باعضا مفيد وچون اندرون سيب را خالى كرده زعفران پركرده بو كنند جهت خناق وذات الجنب وخفقان بيعديلست زعفران الحديد زنگ آهن است كه او را سوهان كرده بر روى صفحهء پهن نموده تر كنند وبر جاى نمناك بگذارند تا زرد شود بعد از آن كوبيده اجزاى زرد شدهء او را بكر زو مار به دستور گذارند وتكرار عمل نمايند تا او همه زعفران كردد بهترين اقسام او خصوصا در صناعت آنست كه برادهء حديد را با ربع او نوشادر سائيده ودر زمين نمناك دفن كنند تا ده روز مجموع زعفران مىشود گرم وخشك وقابض واز جمله ء سموم وضماد او جهة نقرس وبواسير وداخس وخشونة پلك چشم وناخنه وداء الثعلب وبا سركه جهة باد سرخ وجوششهاى حار مجرب وفرزجهء او جهة قطع حيض وذرور او جهة قطع خون بن دندان وتقويه آن نافع وخوردن يكقيراط آن مانع آبستنى است ودر صناعت جز وعظيم است زعرور در اصفهان كوچ نامند وبتركى بميشان ودر تنكابن كرجيل گويند از جنس گندس طبريست در آخر دويم سرد ودر اول خشك وقابض ومسكن جدة صفرأ وخون وقى وجهة اسهال وتقطير بول وجكر ومعده حار نافع ومقوى اشتها وآب او با شكر جهة در سر حار مجرب وضماد او جهة او رام صلبه وبا سرخ مفيد ومضر كرده ومورث قولنج ومصلحش انيسون وعود وقدر شربتش از آب او بيست وپنج مثقال واز جرم او تا دوازده مثقال وبدلش سيب ترش است زغير مرو است واسم فارسى تخم كتان زغار خراطين است زغن اسم فارسى غدافست زفيرف اسم مغربى عنابست زفت برى وجبلى زفت يا بس است زفت رومى شامل زفت يا بس زفت بحريست واز مطلق از اكثر زفت بحرى مراد است وگويند اسم قنقهن است زفت رطب رطوبة سائيلهء درخت صبو بر بى بار كه قسم نر است ورطوبه بار دار آن كه غير درخت جلغوزه است ومسمى به تنوبست حاصل مىشود ومنجمد او را تيانج است وآنچه از درخت شربين كه از اصناف سرو است وثمرش مانند سرد واز آن كوچكتر است بهم رسد قطر آن نامند در سيم گرم ودر اول خشك ومنضج اخلاط غليظه وملين صلابات وآشاميدن او جهة ربو وتنقيهء چرك سينه وحلق ورفع سميت ادويهء قتاله وبا شكر جهة نفث الدم وسدهء سينه وسرفهء مزمن وضماد او جاذب خونست بظاهر جلد وجهة فربه كردن اعضا وبا نمك از جهة گزيدن جانوران وبا موم جهة برص ناخن وقوبا وتحليل جراحات صلبه وصلابات رحم وشقاق مقعد وجراحت فم مثانه وبا عسل جهة پاك كردن چرك زخمها وخشكر يشه والصاق او بر ميان سر بعد از تراشيدن يا فوخ جهة اخراج زلوئيكه در حلق مانده باشد مجرب دانسته‌اند وبا شكر جهة اقسام خزاز مفيد وجهة جرب حيوانات وتمدد اعصاب وعرق النسا وداء الثعلب وبا آرد جو جهة خنازير وبا ادويهء مناسبه جهة رويانيدن گوشت زخمها وغرغرهء او جهة ورم عضلات حلقوم رمرى وقطور او با روغن بادام جهة رفع رطوبات گوش وحقنهء او جهة ورم حارهء وصلبهء امعأ ورحم وگزيدن مؤثر ومضرشش و سر ومصلحش كثير او بنفشه وقدر شربتش تا سه مثقالست وبدلش مثل او قيراست وگويند ربع او قطران وروغن زفت كه رطوبة بخار اوست كه در حين جوشانيدن پشمير ابر روى او گذارند وآنچه در پشم جمعشود افشرده اخراج نمايند وضماد او باآرد جو جهة خنازير ورويانيدن موى در داء الثعلب وجرب انسان وحيوانات وتمدد اعصاب وعرق النسأ وامثال آن انفع از زفت است وقاطع نزف الدم ومسهل وترياق سموم وجاليست ودودهء زفت جهة نيكو كردن مژگان وقرحهء چشم وتقوية باصره ودمعه وسوزش چشم ورفع ريختن مژه بغايت مؤثر است زفت يا بس زفت رطبست كه بخودى خود خشكشود با بطبخ خشك كنند در سيم گرم ودر دويم خشك وبتخفيف او زياده از رطب ودر انضاج ضعيف تر وجهة التيام قروح وضربه وسقطه وآشاميدن او با زردهء تخم نيم برشت جهة قطع خون حيض وبواسير وسستى كمر وتقوية رحم نافع ودر ساير احوال ضعيفتر از رطب وقدر شربتش تا دو مثقال است

136

نام کتاب : تحفه حكيم مؤمن يا تحفة المؤمنين ( فارسي ) نویسنده : محمد مؤمن بن محمد زمان تنكابني    جلد : 1  صفحه : 136
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست