در آب طبيخ او جهة سيلان حيض وخروج مقعد وضماد او با عسل جهة رفع آثار آبله وطلاى سوختهء او با عسل بر سينه ومعده جهة منع نزف الدم وقى الدم ونفث الدم وحقنه با آب او كه با برنج وجو مقشر بوده داده جوشانيده باشند جهة رفع اسهال وسحج ومضمضه به آب طبيخ او جهة تقوية لثه وآشاميدن او جهة سلس البول وشستن مقعد به آن جهة قطع خون بواسير وامراض مقعد وآشاميدن سائيده او بقدر يك درهم باآب كرم جهة رفع كرم معده بيعديلست وطبيخ بيخ انار درين باب از مجرباتست وجهة نزلهء حاره ودرد دندان مضمضهء او بيعديل است وچون پوست انار ترش را با ماز وبالسويه سائيد ودر سركه بجوشانند تا مهرا شود ومنعقد كردد وبقدر فلفل حبها ترتيب داده پانزده عدد وزياده از آن جهة رفع اسهال مزمن وسحج مخوف وقرحهء امعا ومقعد مجربست ورب انارين در دويم سرد ودر اول خشك وقابض وجهة التهاب وتشنگى مفرط وتبهاى تندوقى وخمار ورفع فساد خواهش حوامل وفساد رنگ رخسار ورفع غم نافع واناردان قابضتر از رب هر يك است ودر افعال قويتر وكوبيدهء ترش او با مويز بالسويه وخمس او زيرهء كرمانى جهة رفع قى وتقويه معده مجربست ومضر سحج وسرفه ومصلحش مويز وگردكان وبدلش سماق است وگل انار در افعال مثل گلنار فارسى است وجهة قطع خون بن دندان والتيام جراحات و فتق وقلاع وضماد او با برگ رزبرفم معده جهة قى مفرط ومصاره ء او با كلاب جهة منع ريختن مواد بچشم ورفع ورم وبا آب بار تنگ جهة قرحهء احليس وبا آب جهة ابتداى داخس وخراش پا كه از موزه وكفش شده باشد وبا سركه جهة باد سرخ نافع وعصارهء پوست وبيه او قايم مقام گل اوست وخوردن هفت عدد از آن كه هنوز باز نشده باشد هنجهى كه دست گرفته گلها را ناشتا ملع كنند جهة قطع خون وبروز دمل ورمد نا يك سال آزمودهء است ودانهاى زرديكه در اقماع انار مىباشد شبيه به ذر ورو در افعال مثل تخم گل است رماد به فارسى خاكستر نامند وآنمركب از جزو ارضى وخانيست واز شستن جز ودخانى زايل شده ارضيه باقى ميماند ورماد اكثر چيزها در ذكر اصل آن مذكور است وخاكستر گرم وچوب تاك وغير آن با سركه جهة بيضه وخوده وشقيقه وتحليل او رام وبواسير بيعديلست وخاكستر نى هفتح سدد وجهة التيام قروح وقلع آثار شربا وضماد او مفيد است ومضر شش ومصلحش كتيرا وقدر شربتش نيم مثقال وخاكستر بلوط حابس جميع نزف الدم ومسكن او رام ومانع ؟ ؟
ورافع قرحهء قضيب ومقعد وخاكستر پشم مغموس در قطران وزفت وخاكستر كدو جهة قرحهء قضيب ومقعد مجربست رمل به فارسى ريك روان ودر اصفهان ما سه نامند ودر سيم گرم وخشك ومجفف وكرم شدهء او جهة نشف رطوبات واستسقا وحمول سائيده او جهة قطع حيض ومنع حمل بغايت مؤثر وبالخاصيه آب خوش مزه را بدمزه وآب بد طعم را خوشمزه مىكند رميت به عربى اسم نباتيست از جنس نخود شبيه بدرمنه وبقدر قامتى وچون خشكشود بسيار زرد ميكردد واز آن چيزها رنگ توان نمود وگويند از مجاورت او رنگ آدمى زرد مىشود ودود آن جهة زكام مجرب وباعث كريختن هوام وقلى كه از سوختهء او بهم رسد گويند بهتر از قلى اشنان است رمرام قرطم بريست وگويند قرصعنه است وقلى كه از وحاصل مىشود ضعيفتر از قلى اشنانست رمان البر شامل درخت فلفل وجلنا راست رمان السعال خشخاش سفيد است رمان الانهار نوع كبير هيوفار يقونست رماد عش الخطاطيف خاكستر آشيانه خطافست ومذكور شدرند به عربى آس بريست وبلغة شام عار وگويند صندلست رنف اسم عربى بهرامج است رنگبت اسم هندى دم الاخوين است رنگ اسم هندى اقاقياست رنگ كاسه اسم فارسى مغيسا است روديون اسم سريانى دفلى است رواث بيونانى خشخاش سياه است روزى اسم يونانى ارز است روبادوس اسم يونانى آزاد درخت است رود اسم سريانى ورد است روسنى اوطا اسم عبرانى سماق است روين اسم يونانى فوة الصبغ است رويا اسم عنب الثعلب است رواس اسم نبطى قرة العين است روحانى وروح بلغة اكسيريان زيبق است روث سركين حيوانات است روفيون نوع از عنب الثعلب جبلى است رود امالى بيونانى شربت ورد است كه با عسل ساخته باشند روشنايا بياء بعد از شين ونون بعد از الف بيونانى اسم كحلى است وبسريانى اسم مرقشيثا است رواسير آنچه از بقول در آب طبنج نمايند وروغن وترشيها وادويهء حاره اضافه كنند روهس اسم هندى اذخر است روقى اسم هندى خبز است روفى اسم هندى قطن است رومى اسم فارسى طالقونست روى توتيا شبه است ومشهور بروح توتيا چه اوتوتياى غير مصنوع ومعدنيست بخلاف ساير اقسام توتيا كه روئيده معدن نيستند رويه اسم هندى فضه است روتها اسم هندى رته است روده اسم فارسى امعأست روسن اسم هندى حجر البقريست روباه اسم فارسى ثعلب است روغن كنجد وروغن شيره وروغن شير بخت دهن الحل است ودهن سم نيز نامند روغن زيتون روغن زيت است روغن زيتون نارس زيت الانفاقست روغن بادام كوهى زيت الاوجان است

129