ريختن مواد با عضأ وبا شراب جهة درد عصب واو رام مركبه نافع وبستن صفحهء او بر كمر مسكن شهوة جماع وبر تعقد عسب والتواى او محلل او وبالخاصيه انگشترى او باعث لاغرى بدن وطوق كردن او بر درخت باردار موجب حفظ ثمر از ريختن است وچون بروغن چرب كرده بگذارند تا زنگ بهمرساند از آن روغن بر هر آهن كه بمالند زنگ نگيرد وگويند دوغ با ريزه ثيقهء او مىكند وبعد از ثقيه چون با قاطر خل وزاج سحق به حدى كه تشميع پذيرد نمايند با وزن تسبه كه مناسب او باشد ملحق باول گردد مجربست رصاص اسود به فارسى سرب نامند وبه عربى آنگ ودر تكوين از رصاص ابيض زبونتر واز سوختهء او را بار وسرنج حاصل مىشود ودر دويم سردوتر وبا قوه قابضه ودادعه واز تدفين در زمين نمناك منتفخ وبر آمده گردد وسائيدهء او با روغن گل وعصارات نباتات در خواص مثل رصابص ابيض وبستن او بر كمر بقدر هفت مثقال ونيم جهة منع احتلام وبستن صفحهء او بر غدد وخنازير والتواى مفاصل رادع ومحلل وضماد او با روغن گل وآب با رشك وآب گشنيز جهة سرطان متقرح واو رام حاره وقروح مفاصل نافع وچون سرب را بر كف دست بمالند وسياهى او را كه بر كف بماند با آب وغير آن بر رمد وجرب وسوزش چشم طلا كنند در حال ساكن گردد ومجربست وپنج درهم او را چون در زير بالين كتبى دفن كنند كه او نداند آنكس خوابهاى پريشان بيند وهفت درهم او را چون صفحه كرده در كوزهء نوگذاشته وقتيكه زحل در شرف باشد در ميان درختان دفن كنند منع جميع مضار اشجار نمايد وچون نخالهء او را به حدى بشويند كه سياهى او برطرفشود جهة قطع نزف الدم والتحام قروح خبيثه ودمل وحكه بغايت انفع از ابارد مجفف بيلذع است وآشاميدن سرب كشنده است هرگاه سائيده باشند وفرو بردن گلوله او بالخاصية نافع درد معده مزمنه است وآزمودهء مجربين است رطب خرماى تازه است ونسبت او بخرما مثل نسبت ميوهاى تازه است بخشك ومداومت او با بادام بغايت مسمن بدن ومحرك باه ومقوى كرده وكمر است وساير خوتاص در تمر مذكور است رطبه به فارسى اسپست باغى تازه است وبتركى يونجه نامند وخشك او را به عربى قت گويند در آخر اول گرم وتر وملين ومبهتى ونفاخ وضماد پختهء او را كه روزى دو بار كنند جهة رعشه مفيد ومداومت خوردن او با شكر مسمن بدن ومولد خون صالح وضماد كوبيدهء او با عسل محلل ورم بارد وبا سركه محلل ورم حار وتخم او قويتر از ساير اجزا وقابض ومولد منى وشير ومسمن ومدر حيض خصوصا چون در حمام وبعد از آن تناول نمايند وجهة خشونة سرفه وسينه نافع وقوتش تا پنجسال باقى ميماند وقدر شربتش از دو مثقال تا پنج مثقال وروغن تخم او وروغنى كه از آب او وروغن زيتون ترتيب دهند جهة رعشه ولقوه شربا وضمادا نافع است وخشك او قابض وگلش ضعيفتر از تخم اوست رعى الزرارير فوة الصبغ است رعاديلا اسم سريانى رعى الابل است رعى الحمام گياهيست طولش زياده بر شبرى وبرگش دندانه دار ومايل به سفيدى واز ساق روئيده وساقش منحصر بيكى وبيخش بقدر شبرى وسرخ مايل بزردى ة تخمش شبيه بگرسنه وكبوتر محبت اين گياه است ومؤلف تذكره گويد كه برگش مايل بسياهى وبيخ او ر اصباغان استعمال مىنمايند ونار قيصر عبارت از وست با عطريه ودر مصر بسيار است وساق الحمام نامند در دويم گرم خشك ومجفف قوى ومحلل وبابرودت قابضه وآشاميدن او مدر حيض وضماد برگ او جهة التيام جراحات تازه قروح وخبيثه وساعيه وبا روغن گل وبيه تازه جهة اقسام دردهاى رحم وبا سركه جهة باد سرخ وبا عسل جهة التيام قروح عميقه نافع ومضر كرده ومصلحش كتيرا وقدر شربتش تا مثقال وبدلش فوة الصبغ است رعى الابل گياهيست بقدر نبات زردك وبرگش شبيه به برگ درخت سقز واز آن باريكتر ودرشت وشاخش پر شعبه وچترش شبيه بچتر شبت وگلش سفيد وريزه وتخمش مثل تخم شبت ووسط او شكافدار وبا اندك شيرينى وبيخش بسطبرى انگشتى ودر طول بقدرسه انگشت وسفيد وشيرين وخام او را به دستور ساق تازهء او ميخورند ودر دويم خشك ودر اول كرم وگويند در سيم گرم وخشك است مفتح سده ومحلل اخلاط بارده ورياح ومقام سموم حيوانى وضماد او باسركه جهة ورم سپرز وخائيدن او جهة تسكين درد دندان ورفع عسر النفس مؤثر وتخمش جهة گزيدن هوام وسيلان رحم وبواسير نافع ومصدع محرور ومضر احشأ ومصلحش قرفه وسنبل وقدر شربتش تا دو در همست وبدلش وحشيرك وگويند چون شتر مسموم گردد ازين گياه خورده خلاص مىشود وباين جهة رعى الابل ناميده اند رعى الحمار خاريست شبيه بباد آورد بغايت شد رايحه شبيه برايحهء حرف وبيخش تندتر وتخمش شبيه بخردل سياه وبا عفوصه وچون حمار را نفخى ودردى بهم رسد از خوردن اين گياه خلاص يابد در سيم گرم وخشك وبغايت مدر وجذاب وخوردن بيخ او مؤرث رعاف مفرط وبه دستور تخم او وربع درهم او جهة سپرز بيعديل وجميع اجزاء او جهة اختلاط عقل وجنون وعسر نفس وبرسام نافع وقدر شربتش تا نيمدرهم ومصلحش شقايق واز شده ادرار مسقط قوه است رعاد نوعى از ماهى است عريض وكوتاه وپشت او پهن ومايل بسياهى وشكمش بسيار سفيد وچون در دام افتد دست صياد ميلرزد ودر

127