جراحات تازه وخارش بدن ( سودا جرب ) وگزيدن حيوانات سمى مثل عقرب وغيره كه سم آنها حاره باشد سركه نافع است ، ليكن ( زهر حيوانات كه رطوبت بسيار دارد ) سركه ضرر دارد ، سركه براى زهر رطوبتى ضرر دارد بلكه مزيد بر علت مىباشد و بهلاكت مىرساند ، ( جانوريكه زهر آن در طبيعت گرم است ) سركه براى چنين زهرى منفعت دارد واز براى جانوريكه طبيعت زهر آن جانور سرد است ضرر دارد .
سركه براى سوختگى - طلاى سركه مانع قبول ماده است از مجاور خود ونطول سركه براى گزيدن جانور وحيوانات سمى وبراى نزف الدم ، خون زخم ظاهر وقطع سيلان خون مفيد است .
سركه با سفرزه ( بذرقطونا = شكم پاره ) وبراى كپه ارمنى يعنى زخميكه تقريبا يك سال مىماند وباين زخم سالك مىگويند بشرط اينكه سركه باسفرزه بسيار بمالد وتكرار بسيار كند ، نافع است .
سركه با آرد جو خمير كند براى خناق ( ديفترى ) وورم پستان وبناگوش و سائر اورام حاره فايده دارد .
سركه را با اسفند كوبيده مخلوط كند براى خدر ، وكزاز ، ودرد مفاصل ، بخور سركه كه بر سنگ گرم كرده بريزند براى بواسير مفيد است .
ضررهاى سركه براى پيران ( يعنى اشخاص كهنسال ) وسوداوى مزاج ها ، و كسانيكه مرض ( ريه ) يعنى شش وجگر سفيد ومثل سرفه تازه وخشك وغيره وبادهاى غليظ ودرد مفاصل وضعف احشاء ( آنچه در باطن بدن مىباشد ) مثل قلب وكبد ، ومعده وغيره ، وقوه باه ( جماع ) ورحم واعصاب واعضاى عصبانى وناقهين ( مريضها ) ومبرودين يعنى اشخاصيكه طبيعت آنها رطوبى ومداومت خوردن سركه باعث استسقاء - وضعف چشم وزردى رنگ صورت وسجح وخراش روده ولاغرى بدن مىباشد .
مصلح سركه خوردن شيرينى ها وآبگوشت چرب ودر رفع ضرر سركه براى سرفه مصلح سركه شيرينيها وروغن بادام وادويه ضعيف الحرارة ودر ضعف اعصاب

278