ذريعه 15 / 375 ش 2367 فتح الابواب 238 اقبال 116 / 634 ، 236 / 8 - 9 مهج الدعوات 256 فرج المهموم 133 - 135 ، 142 - 143 اين كتاب منبع عمده‌اى براى زندگى امام هشتم [ ع ] است . ابن بابويه در مقدمه ( يا يك كاتب بعدى ) تعداد ابواب كتاب و عنوان هر باب را ياد مى كند . در چ 1377 قم ( ج 1 ص 8 ) و 1390 نجف ( ج 1 ص 5 ) از عيون ، تعداد ابواب 69 آمده است ; در چ سنگى 1317 ( بى جا ) تعداد ابواب 73 ياد شده است ( ج 2 ص 5 ، 10 ) ; در حالى كه در چ سنگى ، تهران 1317 ( ملاحظه نشد ) آمده است كه اين تأليف مشتمل بر 139 باب است . همانطور كه محقق چ قم يادآور شده ( ج 1 ص 8 پاورقى 4 ) اين عدد و ديگر اعداد نشانگر روشهاى مختلف تقسيم همان موارد موجود مى باشد و لزوما به معناى نقص و سقط در برخى از نسخ نيست ; بنابراين آقا بزرگ در آنجا كه مى گويد ( بدون توضيح بيشتر ) عيون مشتمل بر 139 بابى است كه 73 باب آن در سال 1317 ( اشاره به چ سنگى تهران ) انتشار يافته اشتباه كرده است ; اما فرض آقا بزرگ ( اگر چه از روى علل نادرست ) در اين كه تحرير موجود عيون ناقص است درست مى باشد ; اين را مى توان از شش مورد نقل ابن طاووس بدست آورد بطورى كه چهار مورد آنها از چاپهاى سنگى و حروفى سقط شده است ; از آنجا كه محتواى اين چهار مورد با عناوين ابواب موجود مناسبت دارد ، نبايد به اين معنى دانسته شود كه آنها در جزو ابوابى نبوده كه تماما سقط شده است . دو مورد نقل شده كه در چاپهاى سنگى و نسخه‌هاى حروفى وجود دارد عبارتند از : اقبال 116 / 634 ( = عيون ، نجف 1390 ، 1 / 226 ) و اقبال 236 / 8 - 9 ( = عيون ، 2 / 51 ) .
640 . * * عيون الجواهر / أبو جعفر محمد بن على ابن بابويه ( م 381 ) فرج المهموم 57

592