95 / حجر در تبيان 6 / 356 ) ; سعد 149 - 151 = تبيان 2 / 107 - 108 ( 180 / بقره ) ; سعد 171 - 173 = تبيان 7 / 456 - 457 ( 55 / نور ) ; سعد = 207 تبيان 9 / 313 ( 1 / فتح ) ; سعد 268 = تبيان 8 / 531 ( 147 / صافات ) ; سعد 277 ( اشاره به آيه 98 / انعام ) = تبيان 4 / 213 - 214 ; سعد 279 = تبيان 10 / 438 ( آخرين صفحه تفسير ) . مورد سعد 287 - 291 و 294 - 296 مشتمل بر موادى از تبيان درباره سوره‌هاى مكى و مدنى و تقسيم سوره ها به آيات مكى و مدنى است . مورد اقبال 302 - 303 / 64 نقلى از تفسير طوسى مربوط به آيه اول سوره قدر ( تبيان 10 / 385 ) مى باشد ; دو مورد ديگر اقبال اشاره به همان عبارت دارد .
ابن طاووس غالبا تبيان را به عنوان يك تفسير استاندارد شيعى مىشناساند اما بعضا او ترديدى در اختلاف نظر با مؤلف به خود راه نمى دهد . مثلا در تفسير آيه 28 / كهف ، شيخ طوسى از سه نوع صبر ياد مى كند . سومين اين سه صبر كه مباح و جايز است مشتمل بر صبر بر اعمالى است كه از نگاه دين ارزش مثبت و منفى نداشته و جزء عبادات نيستند ( المباحات التى ليست بطاعات الله ) ( طوسى ، تبيان 7 / 35 نقل شده در سعد 73 - 74 ) ; ابن طاووس اين انديشه را كه مكلف مى تواند كارهايى را كه از نظر دينى فاقد ارزش مثبت يا منفى انجام دهد ، رد مى كند . به نظر او از آنجا كه نعمت‌هاى خداوند براى انسان دائمى است انسان نيز بايد دائما شكر گزار بوده و اين شكر را در اعمال خويش نشان دهد ( آداب الاعتراف ) . حتى اعمالى كه به ظاهر فاقد هيچ گونه ارزش مثبت و منفى است ( مثل خوردن ، لباس پوشيدن و سفر كردن ) بايد به گونه‌اى كه با شكر گزارى انسان سازگار باشد انجام شود . انديشه " عمل مباح " تنها براى افرادى معنى دارد كه مكلف نيستند يعنى حيوانات و انسانهايى ( مثل كودكان ) كه وظيفه‌اى براى عمل به احكام ندارند ( سعد 74 - 75 وبويژه فتح الابواب 167 - 173 ) .
631 . * + التحفة في الادعية / عبد الرحمن بن محمد بن على الحلواني ( يا : الحلواني ) ( م 546 ) ذريعه 3 / 401 ش 1441

587