كرمانشاهى ( اعلى الله مقامه ) در كتاب خيراتيه [1] كه در رد صوفيه نوشته اند او را سنى صوفي دانسته ولى مرحوم شيخ بهائي ( اعلى الله مقامه ) در " كشكول " [2] خود تمجيد او نموده حكايتى نقل كرده كه شيخ على بن سهل اصفهاني انفاق بسيار مى كرده ، وقتى سؤالى شد و نداشت از شخصى وجهى براى فقراء خواست ، آن شخص قدرى فرستاده و عذر آورده كه مى خواهم خانه‌اى بسازم . شيخ گفت :
وجه خانه را بده به فقراء بدهم و من ضامن مى شوم خانه أي در بهشت به تو بدهند ، او به جهت اعتمادى كه به شيخ داشت قبول كرد ووجه را داد و ضمانت نامه گرفت و در همان سال مرد و وصيت نمود او را در كفنش گذاردند ، بعد آن نوشته در جا نماز شيخ پيدا شد كه پشتش نوشته بود " تو را از ضمانت بيرون آورديم " و آن نوشته در صندوق كتاب شيخ بود ، مردم استشفاء مى كردند تا وقتى كه صندوق را دزد برد .
و ظاهر اين است كه اين مطلب را شيخ بهائى از كتب صوفيه نقل كرده و آنها اين گونه حكايتها خيلى از پيران خود نقل مى كنند كه بعضى واضح است كه دروغ و جعلى است . و بعضى احتمال صدق مى دهد ولى شيخ بهائى خودش نوشته كه شب خواب ديدم در حرم امام رضا ( عليه السلام ) بودم و شبيه به بارگاه على بن سهل بود و خوابم فراموشم شده وقتى به زيارت على بن سهل [3] آمدم يادم آمد آن خواب و اعتقادم به شيخ على بن سهل زيادتر شد . پس رجاء زيارت و استمداد شود خوب است ، ان شاء الله تعالى .

[1] " خيراتيه " ج 2 / 450 .
[2] " كشكول " ج 1 / 227 و 228 .
[3] سيد عبد الحجة بلاغى كتاب مستقلى نوشته به نام " كتاب زندگانى عارف مولانا على بن سهل اصفهاني " كه به چاپ رسيده است .

78