حسن مدرس شده و امر گذران و زندگانى او هم به سختى بوده ، من حيث لا يحتسب از جانب پادشاه وظيفه أي از مرحوم حاجى در حق ايشان ، بى توسط ، به قلب شاه افتاد كه شاه وقتى پرسش از ولد عالمى از حاجى نموده ذكر آن مرحوم شده ، مقرر گرديد .
و تمام سالها ، همهء اوقات را به فكر و نوشتن مشغول بوده حتى در توى حمام فكرى مى كرده ، در رختكن آمده نوشته ، باز مراجعت به گرمخانه مى نموده تا آنكه از كثرت فكر ، بخصوص در اصول ، به ضعف قلب مبتلا شده كه تا آخر عمر مبتلا بوده .
هر كه خواهد بيان حالاتى از آن مرحوم از خوابها كه در حق او ديده شده ، و مرارات كه كشيده ، و بياناتى كه مرحوم حاجى كرباسى در حق او در طفوليت او نموده بفهمد ، رجوع به آنچه خود نوشته اند نمايد .
و كتاب و رساله‌هاى آن مرحوم بسيار است : در اصول بشارات در سه جلد ، متجاوز از صد و بيست هزار بيت ، رسالهء حجية ظن مطلق ، سى هزار بيت ، رسالهء مختصرى نيز درحجية ظن ، رسالهء شك در جزئية وشرطية ، رساله در متباينين ، رساله در فرق ما بين شك در تكليف و مكلف به ، رسالهء بقاء موضوع در استصحاب ، رسالهء تعارض استصحابين ، رسالهء تعارض استصحاب و اصل صحة عقد ، رسالهء تعارض استصحاب ويد ، رسالهء بقاء بر تقليد ، رساله در اينكه اصل در استعمال ، حقيقت است يا اعم از حقيقت مجاز ، رساله در دلالت نهى بر فساد .
و در علم رجال رساله‌اى در ثقة در علم رجال ، رساله‌اى در اصحاب اجماع ، رسالهء نقد طريق كه بنيان جديد مخترعى است ، رسالهء تصحيح غير ، رساله‌هايى در نجاشى و در محمد بن الحسن اول سند كافى ، و در ابى داوود ، و حسين بن محمد ، و محمد بن ابى عبد الله ، وعلى بن محمد ، و محمد بن زياد ، و معاوية بن شريح ، وحماد بن عثمان ، و محمد بن الفضيل ، و محمد بن سنان ، وعلى بن

33