دارد ، گفته اند به قدر صد و پنجاه كتاب و رساله است .
و كرامات بسيار و مقامات بلند از آن بزرگوار معروف و منقول است .
و بسيارى از كاملين از علماء از شاگردان ايشان بوده ، مثل : آخوند ملا مهدى نراقى ، و آقا محمد بيد آبادى ، و آقا ميرزا ابو القاسم مدرس اصفهاني ، وملا محراب حكيم .
مادة تاريخ أو : " خانهء علم منهدم گرديد " ( 1 ) .
و در قرب و اطراف قبر مرحوم آخوند نيز قبور علماء و صلحاء بسيار است .
در تعيين قبر فاضل هندي وشمه أي از حالات آن بزرگوار و مصنفات او و از اينجا بالا مى روى مى رسد به قبر فاضل هندي كه " فاضلان " ( 2 ) هم مى گويند ، سكويى بسته و دو قبر در بالاى آن است كه سنگ راست بالاى سر آنها نصب كرده اند ، بيرون سنگ سياه و در توى آن سنگ مرمر كار كرده اند ، قبر عقبى قبر فاضل هندي است . و اسم آن بزرگوار محمد بن تاج الدين حسن ، اصل او اصفهاني است كه علماء هم تعبير مى كنند در كتابها به فاضل اصفهاني .
در اوايل امر در بلاد هند نشو و نما نموده و مخالفين را در مباحثات ملزم نموده ، به " فاضل هندي " ملقب شده ، و از شاگردان مجلسي بوده . و در اواخر دولت صفويه بوده . و گويند : شاه سلطان حسين براى تعليم مسائل حرم ، غير بالغى خواسته ( 3 ) ، گويا مجلسي او را معين نموده ، وقتى چشمش را گرفته ، بيرون

1 - اين مادة تاريخ را دبير ، شاعر اصفهاني در ضمن قطعه أي گفته است . 2 - چون قبر حاج ملا محمد نائينى نيز در پهلوى قبر فاضل هندي است لذا اين مكان را " فاضلان " نيز گفته اند . رك : " ريحانة الادب " ، ج 4 / 285 . 3 - تولد فاضل هندي 1062 بوده ، وبلوغش 1077 مقارن با سلطنت شاه عباس ثانى بوده ، فتأمل .

39