پرداخت و وارد كوفه شد ، مختار در كاخ حكومتى متحصن شد و مصعب او را چهل روز محاصره كرد .
مختار از شدت محاصره سخت پريشان شد و به سائب بن مالك اشعرى كه از خواص او بود گفت اى شيخ اكنون بيا براى دفاع از شرف و نسب خود نه براى دين از حصار بيرون آييم و جنگ كنيم .
سائب انا لله و انا اليه راجعون بر زبان آورد و به مختار گفت مردم چنين مىپندارند كه قيام تو براى دين است ، مختار گفت نه بجان خودم سوگند كه فقط براى طلب دنيا بود زيرا ديدم عبد الملك بن مروان بر شام ، عبد الله بن زبير بر حجاز ، مصعب بر بصره و نجدة حرورى بر عروض [ 387 ] و عبد الله بن خازم بر خراسان پيروز شده‌اند و من از هيچيك كمتر نبودم اما نمىتوانستم به مقصود خود دست يابم مگر با دعوت مردم به خونخواهى امام حسين .
آنگاه مختار گفت اى غلام جامه جنگى و اسب مرا حاضر كن و زرهش را آوردند پوشيد و بر اسب خود سوار شد و گفت پس از آنچه ديدم ديگر زندگى زشت و ناپسند است ، اى دربان در را بگشاى و براى او در را گشودند . مختار همراه سران ياران خود بيرون آمد و جنگى سخت كرد يارانش گريختند ، مختار بسوى دار الاماره برگشت ، شش هزار تن از سپاه او وارد قصر شده بودند و با او فقط سيصد تن باقى مانده بودند ، ياران مصعب در قصر را گرفتند و مختار با همراهان خود به ديوار قصر پناه برد و به تشويق ياران خود پرداخت و همچنان جنگ مىكرد تا بيشتر همراهانش كشته شدند ، دو برادر از قبيله حنيفه كه از ياران مهلب بودند چندان به مختار شمشير زدند كه بزمين افتاد و هر دو شتابان سرش را بريدند و پيش مصعب آوردند كه سى هزار درم جايزه بان دو داد .
سويد بن ابى كاهل [ 388 ] درباره كشته شدن مختار چنين سروده است :
« اى كاش مىدانستم چه هنگامى شتران تندرو از سوى ما اين خبر را براى مردم مكه ( حاجيان ) مىبرند ، كه ما سر دروغگو را از تن جدا كرديم پس از

387 - عروض : منظور بحرين و يمامه است ، ر . ك ، ياقوت ، معجم ، ج 6 ص 160 . ( م ) 388 - سويد از قبيله بنى يشكر است ، دوره جاهلى و اسلام را درك كرده و عمرى دراز داشته است ، ر . ك ، ابو الفرج اصفهانى ، اغانى ج 13 ص 102 چاپ دار الثقافة . ( م ) .

351