نام کتاب : الأخبار الطوال ( فارسي ) نویسنده : ابن قتيبة الدينوري جلد : 1 صفحه : 324
چند روزى همانجا ماند و سپس راه را گشود و آنان بيرون آمدند و مهلب ايشان را تعقيب كرد ، دو روز در پى ايشان بود تا بانان رسيد ، خوارج در برابرش ايستادند و تمام آن روز را جنگ كردند و فرداى آن روز صبح زود به جنگ آمدند و عبد ربه خوارج را مخاطب ساخت و گفت اى گروه مهاجران پايدارى كنيد كه امشب همگى به بهشت رويم و اين قوم هم شب را در دوزخ باشند . نخست با نيزه جنگ كردند تا آنكه همه نيزه ها شكسته شد سپس با شمشير چندان كه شمشيرها از كار بيفتاد و دست به گريبان شدند و به جنگ تن به تن پرداختند ، مهلب همراه نگهبانان خود از اسب پياده شد و بر خوارج حمله مىكرد و اين گفتار خداوند را مىخواند « و كارزار كنيد با ايشان تا نباشد فتنه كفر و باشد دين خداى را » [ 352 ] و همچنان تا شب جنگ كردند ، فردا بامداد به جنگ بازآمدند ، خوارج غلاف شمشيرهاى خود را شكسته و سرهاى خود را تراشيده بودند و به جنگ ادامه دادند تا عبد ربه و همه دليران سپاه او كشته شدند و كسى جز ناتوانان ايشان باقى نماند و آنان هم وارد لشكر مهلب شدند و هر يك به افراد قبيله خود پيوستند . در اين هنگام مهلب از اسب خود پياده شد و گفت سپاس خداوندى را كه ما را به امن و امان برگرداند و زحمت جنگ و اين دشمن را كفايت فرمود . بشر بن مالك حرسى را براى مژده فتح همراه نامه پيش حجاج فرستاد و چون فتح نامه بدست حجاج رسيد آنرا همراه بشر بن مالك پيش عبد الملك بن مروان فرستاد بشر برخاست و اين اشعار را خواند : « فتنه و آشوب ازارقه روزگار را نابود كرديم و همگان همچون آل ثمود نابود شدند . آنان را با ضرب نيزه در گلوهايشان و ضربه شمشيرى را كه كودك نوزاد را پير مىكرد از پاى در آورديم ، هر گاه چيزى مىخواستم قطرى را مقابل خود مىديدم كه سوار بر اسب نيرومند باريك ميان تندرو است و مرا مىترساند ، او نشان بر خود زده بود و با شمشير لشكر را ضربه مىزد و عمرو چون آتش برافروخته بود » [ 353 ]
352 - آيه 189 سوره دوم ، ترجمه از تفسير ابو الفتوح است . ( م ) 353 - در كتب تذكره كه در دسترس بود نام بشر را به عنوان شاعر نديدم . ( م )
324
نام کتاب : الأخبار الطوال ( فارسي ) نویسنده : ابن قتيبة الدينوري جلد : 1 صفحه : 324