مسئوليت، آزمايش و امتحان» است، و اين يكى از بزرگ‌ترين مواهب خدا است كه به انسان كرامت فرموده و او را شايسته «تكليف و مسئوليت» قرار داده است. و از آنجا كه «آزمايش و تكليف» بدون «آگاهى» ممكن نيست، در آخر آيه اشاره به ابزار شناخت و چشم و گوش مى‌كند كه در اختيار انسان‌ها قرار داده است.

بعضى نيز گفته‌اند: منظور از ابتلاء و آزمايش در اينجا تطوّرات و تحولاتى است كه به جنين از مرحله نطفه، تا رسيدن به يك انسان كامل دست مى‌دهد. ولى با توجّه به تعبير «نَبْتَلِيْه» و همچنين تعبير به «انسان» تفسير اول مناسب‌تر است.

ضمناً، از اين تعبير استفاده مى‌شود كه ريشه همه ادراكات انسان از ادراكات حسى او است؛ و به تعبير ديگر، ادراكات حسّى، «مادرِ» همه «معقولات» است، و اين نظريه بسيارى از فلاسفه اسلامى است، و در ميان فلاسفه يونان «ارسطو» نيز طرفدار همين نظر بوده است. [1]

'''نَبَذْتُها:'''

{{(آیه):أَثَرِ الرَّسُولِ فَنَبَذْتُها}}

{{صورتی:«نَبَذْتُها»}} از مادّه‌{{صورتی: «نَبْذ»}} طبق يك تفسير، به معناى افكندن خاك در درون گوساله است، و طبق تفسير ديگر، به معناى رها كردن تعليمات موسى‌ عليه السلام است. [2]

'''نَبَذْنَاهُم:'''

{{(آیه):فَنَبَذْنَاهُم فِى الْيَمِّ}}

{{صورتی:«نَبَذْنَاهُم»}} از مادّه‌{{صورتی: «نبذ»}} (بر وزن نبض) به معناى دور افكندن اشياء بى‌ارزش و بى‌مقدار است.

تعبير{{صورتی: «نَبَذْنَاهُم»}} (آنها را افكنديم) در سوره‌{{صورتی: «ذاريات»}} اشاره به اين است كه «فرعون» با تمام قدرت و لشكريانش آن چنان در برابر اراده خداوند ضعيف بودند، كه همچون يك موجود بى‌مقدار آنها را در وسط درياى «نيل» افكند. [3]

'''نبىّ:'''

{{(آیه):الرَّسُولَ النَّبِىَّ الْامِّىَّ}}

{{صورتی:«نبىّ»}} بنا بر يك تفسير، به معناى كسى است كه از وحى الهى آگاه است و خبر مى‌دهد، و بنا بر تفسير ديگر، به معناى شخص عالى‌مقام است، اين از نظر لغت. اما از نظر تعبيرات قرآنى، و لسان روايات، بعضى معتقدند:{{صورتی: «نبىّ»}} دريافت وحى مى‌كند ولى موظف به ابلاغ آن نيست، بلكه تنها براى انجام وظيفه خود او است، و يا اگر از او سؤال كنند پاسخ مى‌گويد. به تعبير ديگر، «نبىّ» همانند طبيب آگاهى است كه در محل‌

[1]سوره انسان: 2؛[https://lib.eshia.ir/27575/25/337/نبىّ مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج25، ص337.]

[2]سوره طه: 96؛[https://lib.eshia.ir/27575/13/315/نَبَذْتُها مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج13، ص315.]

[3]سوره قصص: 40؛[https://lib.eshia.ir/27575/16/103/نَبَذْنَاهُم مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج16، ص103.]؛سوره ذاريات: 40؛[https://lib.eshia.ir/27575/22/376/نَبَذْنَاهُم مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج22، ص376.]